woensdag 19 oktober 2016

Nog meer bakkers in Brussel deel 2

In het vorig blogbericht volgden we twee schoonzusters van Achille Prosper Olieu.Joanna Bettens huwt met bakker Jean Baptiste De Vulder maar overlijdt nog geen 3 jaar later na complicaties bij een bevalling.Haar 7 jaar jongere zus huwt een achttal maand later met Jean Baptiste.
 
In dit bericht komt Maria Ludovica Bettens aan de beurt.Zij wordt geboren op 29 maart 1852.Net als haar oudere zus verlaat ze Meise om in Brussel als winkeljuffrouw te gaan werken.Midden november 1872, tien maand nadat haar oudere zus naar Brussel is vertrokken, begint ze als 'fille de magasin' in de Naamsestraat 46.Daar houdt Jean Hubert Schreurs, 36 geboren in Roermond en meesterbakker  samen met zijn vrouw Josephe Petronille Bayer een bakkerij open.De Naamsestraat die begint aan de het Koningsplein is in de jaren 70 van de 19e eeuw een drukke winkelstraat.
 
 
 
 
 
 Hierboven: Certificaat van woonst overgenomen uit de bevolkingsregisters van 1876.Maria Louise was ook al ingeschreven in de Rue de Namur 46 in het BR van 1866.
 
Hieronder: map Brussel 1882 met locatie van de bakkerij van Jean Hubert Schreurs
 
 
 
 
Hierboven:Naamsestraat Brussel rond de eeuwwisseling gezien vanaf de Naamse Poort ( het kruispunt waar de Waterloolaan en de Regentlaan elkaar ontmoeten).De bakkerij waar Marie Louise werkte bevond zich rechts voorbij de twee woningen die schuin staan.
 
Hieronder: Het begin van de Naamsestraat aan het Koningsplein
 
 
 
 
Hierboven: Aan het einde van de Naamsestraat stond op de Naamseplaats sedert 1866 de Brouckère-fontein,ontworpen door de Kortrijkse architect Hendrik Beyaert.De fontein werd opgericht als eerbetoon aan Charles de Brouckère, burgemeester van Brussel van 1848 tot 1860.Ze werd in 1955 verplaatst naar Laken en staat daar nu tegenover het Koning Boudewijnstadion.
  
Op 5 september 1878 vertrekt Marie Louise naar de nabijgelegen Kleine Karmelietenstraat.In nummer 23 baten de 46-jarige Evariste D' Haenens, afkomstig van Nazareth, en zijn vrouw Marie Elisabeth Bavel uit Antwerpen al sedert midden jaren 50 een bakkerij uit.Ze zijn rond 1878 op zoek naar een overnemer.Sedert juni 1876 werkt bij bakker Verleyen in de Grote Zavel 45 een zekere Laurent Krokaert.Marie Louise Bettens kent Laurent heel goed, want hij is de zoon van Maria Theresia Bettens, de zuster van haar vader Laurent, en dus haar volle neef.Het Grote Zavelplein bevindt zich maar een paar 100 meter van de Naamsestraat waar Marie Louise werkt, en ze kunnen elkaar dus regelmatig ontmoeten.
 
 
 
 
Het witte huis in het midden naast het huis met de trapgevel was de locatie van de bakkerij waar Laurentius Krokaert werkte.Het originele huis met de bakkerij werd rond de eeuwwisseling afgebroken en vervangen door dit nieuwe gebouw.
 
 
Begin oktober 1877 vertrekt Laurent naar Schaarbeek, maar in maart 1878 komt hij terug naar de bakkerij in de Grote Zavel 45.Na zijn terugkomst besluiten Marie Louise en Laurent om te huwen en samen een bakkerij over te nemen.Ze trouwen op 25 september 1878, dezelfde dag waarop ook Joanna Bettens, de oudere zus van Marie Louise huwt met Jean Baptiste De Vulder (zie 'Nog meer bakkers in Brussel' deel 1).
 
 
 Hierboven: Huwelijksakte van Laurent Krokaert en Marie Louise Bettens.Voor Laurent is zijn stiefvader Amand Van Malderen, de tweede man van zijn moeder getuige, maar hij wordt in de akte verkeerd vermeld als schoonbroer ipv van de term 'beau-père' die men gebruikte.Een andere getuige is François De Boeck, die later lange tijd voor Denis en Achille Olieu zal werken in de Zilverstraat.
 
In de akte wordt dus ook vermeld dat Marie Louise in de Kleine Karmelietenstraat 23 woont.Zoals eerder vermeld is bakker D' Haenens in de loop van 1878 op zoek naar iemand om zijn bakkerij over te nemen.Hij komt overeen met Marie Louise en Laurent dat zij onmiddellijk na het huwelijk zullen doen.
 
 

Hierboven map Brussel 1882
1.Naamsestraat waar Marie Louise werkt voor haar huwelijk.
2.Kleine Karmelietenstraat waar Marie Louise en Laurent de bakkerij overnemen na hun huwelijk.
3.Grote Zavelplein waar Laurent Krokaert werkt voor zijn huwelijk.

Hieronder: Foto's van Marie Louise Bettens en Laurent Krokaert rond 1895 
 
 
 
 
 
 
De Rue des Petits Carmes, nu Karmelietenstraat is een korte straat tussen de Naamsestraat en de Kleine Zavel.
 
Hieronder: Poppkaart met de diverse percelen in de Rue des Petits Carmes in 1866, twaalf jaar voor
Marie Louise en Laurent de bakkerij overnemen.Die bevindt zich op de hoek met de Rue Montagne des Quatre Vents en zoals eerder vermeld houdt bakker D' Haenens die al open sedert midden jaren 1850.
 
 

 
Almanach du Commerce Brussel 1880 (gegevens 1879) Rue des Petits Carmes 23
 
De bakkerij van Laurent en Marie Louise bevindt zich dus aan de kant van de onpare nummers.Schuin aan de overkant is sedert 1830 het Rekenhof.Daarnaast bevindt zich de vrouvengevangenis en even verderop is de ingang naar de Burgerlijke Gevangenis.
 
De gevangenis en de huizen aan de overkant vanaf nummer 7 bevinden zich op historische grond.Daar bevindt zich in 1566 namelijk het hotel van Culemborg, waar op 4 april het Eedverbond der Edelen wordt ondertekend.In het document veroordelen een aantal edelen de Spaanse inquisitie en dreigen met een opstand indien er geen einde komt aan de vervolging van niet-katholieken. De dag erna wordt het document door meer dan 300 Nederlandse Edelen aan de landvoogdes, Margaretha van Parma overhandigd in het Paleis op de Koudenberg.Later dat jaar laat de hertog van Alva het slot van Culemborg afbreken, de plaats met zout bestrooien opdat er nooit meer iets zou groeien en vaardigt hij een verbod uit dat er ooit nog iets mag gebouwd worden op deze plaats.In 1612 laten de aartshertogen Albrecht en Isabelle er dan toch een klooster van de 'Ongeschoeide Karmelieten' oprichten, waarna de straat ook zijn nieuwe naam krijgt.(De Ongeschoeide Karmelieten werden ook kleine karmelieten genoemd).
 
Het klooster wordt in 1796 opgeheven door de Fransen en in 1811 voor een groot deel gesloopt.In 1813 ontwerpt architect Damesme een nieuw gebouw dat moet dienen als gevangenis voor ongeveer 500 personen.Rond 1818 is het 'Grand Prison de Bruxelles' klaar maar tot 1824 worden er alleen militaire gevangenen opgesloten.In 1824 krijgt het de nieuwe naam 'Huis van Burgerlijke en Militaire Verzekering'.Rond 1893 wordt de gevangenis afgeschaft.In 1895 worden de gebouwen afgebroken en er wordt vanaf 1896 een nieuwe grenadierskazerne gebouwd, die later de naam 'Prins Albert Kazerne' krijgt.Het is op een postkaart van deze kazerne dat we ook de huizen en de bakkerij aan de linkerkant in de straat kunnen zien.(postkaart hoeronder B:locatie bakkerij- de straatnaam wordt verkeerdelijk als Wolstraat vermeld)
 
 
 
 
 

  Enkele postkaarten van de omgeving van de Kleine Karmelietenstraat 
 
 
Links: Het Klein Zavelplein - midden: Kleine Karmelietenstraat - rechts: hoofdingang van het Arenbergpaleis, nu het Egmont-paleis.Een groot deel van het gebouw werd in 1892 door een brand verwoest en daarna heropgebouwd. 
 
 
Zelfde locatie zicht op de andere kant - links: ingang Egmontpaleis - rechts: Kleine Zavel - midden: Rue aux Laines of Wolstraat met op de hoek de herberg 'Au Roy d'Espagne'.

 
 
Het gebouw op de hoek van de Kleine Zavel en de Wolstraat staat er nog altijd en is sedert 10 april 1967 een beschermd monument (postkaart midden jaren 20).
 
Een 100-tal meter na de kruising van het begin van de Karmelietenstraat en de Naamsestraat kom je aan het einde van deze laatste straat aan het Koningsplein en even verder aan het Koninklijk Paleis en het Warandepark. 
 
Het Koningsplein met rechts de doorgang naar het Koninklijk Paleis en het Koninklijk park (nu Warandepark)
 
 
Het Koningsplein in de andere richting.Links na het standbeeld van Godfried van Bouillon is de ingang naar de Naamsestraat.In het verlengde van het Koningsplein zien we het nieuwe Justitiepaleis.In 1867 werd begonnen met de bouw ervan en pas in 1883 was het voltooid en kon het in gebruik genomen worden.
 
 
 
Tenslotte voorbij het Koningsplein, rechts naar het Koninklijk Paleis, links rechtdoor naar de Koningsstraat en daarnaast de ingang naar het Koninklijk park.
 
Maar nu terug naar Laurent Krokaert en Marie Louise Bettens.Hun bakkerij bevindt zich in 1878 DUS in een prestigieuze en historische buurt.Een tiental maand na hun huwelijk wordt  op 15 juli 1879 in de Kleine Karmelietenstraat hun dochter Marie Catherine Clotilde geboren.
 
 
 
 
 
 
Marie Louise en Laurent hebben natuurlijk personeel nodig en er komt ook familie bij hen werken en wonen in de bakkerij.Begin januari 1879 komt Henri Bettens helpen als bakker.Hij is de broer van Marie Louise en 8 jaar jonger dan haar.Op 14-jarige leeftijd is hij in 1874 vanuit Meise naar Brussel vertrokken om er als bakkersjongen te werken bij Auguste Grillaert in de Belliardstraat.In september 1879 vertrekt hij naar Sint-Gillis en komt vandaar naar zijn zuster in de Karmelietenstraat.Hij blijft tot oktober bij Laurent en Marie Louise.
 
Begin maart 1881 komt Joanna Rosalia Bettens, de jongste zus van Marie Louise helpen in de bakkerij.Ze is geboren op 24 mei 1867 en is dus net nog geen 14 jaar.In februari 1881 zijn haar twee zussen Clara Antonia en Joanna Barbara ook naar Brussel vertrokken en ze is de enige die nog thuis bij haar ouders verblijft.Haar ouders laten haar waarschijnlijk niet graag gaan, maar ze krijgt haar zin en mag dus bij haar oudere zus verblijven.Ze blijft meer dan 3 jaar in de bakkerij en vertrekt in juni 1884 naar haar neef Joannes Baptiste Van Malderen in de Vleurgatsesteenweg in Elsene, die daar pas een bakkerij heeft overgenomen.Ze komt eind juli 1885 terug naar de Karmelietenstraat en gaat na juli 1888 naar haar broer Henricus Bettens die na zijn huwelijk ook een bakkerij heeft geopend in de Hoogstraat in Brussel (in volgende berichten meer over Henricus en Joanna Rosalia).
 
Op 31 december wordt Albrecht Krokaert (hij wordt later altijd Albert genoemd) geboren.
 
 

Emiel Becquet maakt een fout bij het inschrijven van het adres.Als huisnummer vermeldt hij 33 maar Laurent en Marie Louise hebben nog wel degelijk hun bakkerij in nummer 23.
 
 
Hierboven: Almanach du Commerce Brussel 1890.Onpare nummers van het begin van de straat tot aan de bakkerij van Laurent Krokaert.De Rue Montagne des Quatre Vents heeft intussen de naam van Ruysbroeckstraat gekregen.
 
Op 9 april 1887 overlijdt in Meise, Catherine Baeck, de moeder van Marie Louise, op 63-jarige leeftijd.Vader Laurent Bettens is ook 63 en blijft nu al zijn kinderen uit Meise vertrokken zijn alleen achter in Meise.Marie Louise stelt hem dan ook voor om bij haar en haar gezin te komen wonen in Brussel.Laurent Bettens vertrekt in juli 1887 naar de Karmelietenstraat 23.Hij blijft er wonen tot begin mei 1891 en vertret daarna terug naar Meise.Brussel is waarschijnlijk een groot verschil met het landelijke Meise waar hij al sedert 1846 woont.Hij overlijdt er twee jaar later op 15 mei 1893.
 
In april 1898 moeten Marie Louise en Laurent een zware klap verwerken.Op 15 april overlijdt om 11 uur in de voormiddag hun dochter Marie Catherine.Ze is bijna 19.Gustave Bauchond 66, ex-koordenmaker die met zijn vrouw boven de bakkerij logeert en Gustave Haemers die schuin aan de overkant van de bakkerij in de Rue du Pépin (Kernstraat) in nummer 1 een stofferingswinkel heeft, doen de dag erna rond de middag de aangifte van het overlijden.Albert Krokaert is bij het overlijden van zijn zus twaalf jaar.
 
Hieronder: Marie Catherine Clotilde
 
 
 
 
 
 
Een jaar later komt midden mei 1899 de 18 jarige Marie Philomène Krokaert naar de bakkerij.Ze is 18 en één van de dochters van Josephus Krokaert, de oudere broer van Laurent.Ze komt helpen als winkeljuffrouw.Acht maand later overlijdt Laurent Krokaert op 22 januari 1901 in de Karmelietenstraat.Hij is 47 geworden.Schoonbroer Achille Prosper Olieu en Frans De Boeck, die als bakker werkt voor Achille doen de dag erna aangifte van het overlijden.
 

 
 
Marie Louise Bettens is in 1901 negenveertig.Haar zoon Albert is 16.Ze houdt de bakkerij nog een vijftal jaar open.Albert is student en heeft geen zin om de bakkerij over te nemen .In 1906 laat ze dan ook de bakkerij over aan een R.Linciau.Ze is dan 55 en heeft met de goeddraaiende bakkerij genoeg verdiend om te rentenieren.Ze verhuist in 1906 met Albert naar de Vanderkinderestraat 486 in Ukkel.Ook haar broer Henri Bettens die dan nog zijn bakkerij heeft in de Hoogstraat in Brussel gaat er dat jaar met zijn gezin wonen.Marie Louise overlijdt op 6 juli 1920 in Sint-Gillis.
 
 

 
 
 
In 1921 is Albert Krokaert kandidaat-notaris en van 1928 tot 1944 is hij notaris in Halle.In 1921 wordt zijn zoon Robert Camille Laurent geboren.Hij overlijdt in 1935 op 14-jarige leeftijd.
 
 
 
Van de bakkerij die Marie Louise Bettens en Laurent Krokaert uitbaatten is ondertussen geen enkel spoor meer.De rechterkant van de Karmelietenstraat werd bijna volledig afgebroken.
 
 
De Karmelietenstraat begin jaren 70 voor de afbraak van de gebouwen rechts waar ook de bakkerij was.

 
 
Hierboven: Karmelietenstraat nu - B: locatie bakkerij
De woningen en winkels werden vervangen door flatgebouwen met kantoorruimte.Onder andere de Federale overheidsdienst van buitenlandse zaken, het ministerie van buitenlandse zaken, de Atlantic Treaty Association en BNP Paribas hebben er kantoren.Er is nog een verbinding met trappen links van de vroegere locatie van de bakkerij die leidt naar de Vierheemskinderenstraat en een verbinding vormt met de Regentschapsstraat.
 
 
 
De vervallen gebouwen van de voormalige grenadierskazerne werden gerenoveerd en er werden nieuwe woningen gebouwd links op de binnenplaats en rechts werd het Egmontpaleis uitgebreid door het Ministerie van Buitenlandse Zaken.
 
 In het volgende bericht volgen we de  Henri Bettens, de schoonbroer van Achille Olieu, ook bakker.
  


Geen opmerkingen:

Een reactie posten