zaterdag 10 februari 2018

Van Gullegem naar Eksaarde - de Olieu(x)'s in Oost-Vlaanderen deel 1

De eerste generatie: Franciscus Olieux uit Gullegem en zijn kinderen

Op vrijdag 21 juni 1776 wordt in Gullegem Franciscus Olieux geboren. Zijn vader is de 43-jarige Jacobus Olieu en zijn moeder de 38-jarige Maria Josepha Van Nieuwenhuyse. Bij zijn geboorte heeft Franciscus vijf oudere broers. Petrus Josephus de oudste is 17. Drie kinderen van Jacobus en Maria Josepha zijn dan al overleden en één jongentje werd levensloos geboren. Drie jaar na Franciscus wordt nog een meisje Maria Agneta geboren. Ze groeit op met 6 oudere broers en is waarschijnlijk de lieveling van de familie. Maar het is Jacobus en Maria Josepha blijkbaar niet gegund om dochters te hebben want Maria Agneta overlijdt anderhalve maand voor haar elfde verjaardag.



Hierboven: Franciscus wordt op 21 juni om 19 uur geboren. De vroedvrouw oordeelt waarschijnlijk dat er levensgevaar is want ze doopt hem onmiddellijk na de bevalling. De dag erna wordt hij officieel gedoopt in de parochiekerk van Gullegem in aanwezigheid van de peter en meter.

Franciscus groeit daarna op met zijn oudere broers. Wanneer hij 4 is vertrekt zijn oudste broer Petrus Josephus naar Brugge. Petrus gaat er als colporteur en marktkramer werken. Rond 1800 staat Petrus vooral op markten in de streek van Lochristi tot Lokeren. Hij woont met zijn gezin een aantal jaren in Lokeren. 

Hieronder: Rond 1800 woont Petrus Josephus Olieu in Lochristi en een paar jaar later in Lokeren.Uit het bevolkingsregister van Lokeren 1805. Petrus Josephus Olieu is ongeletterd en kan zijn naam dus niet spellen. In Lokeren heeft men de naam nog nooit gehoord en Petrus Josephus en zijn twee dochters Anna en Maria worden ingeschreven als 'Oelluy'. Gullegem wordt Elleghem.


Op 5 september 1798 wordt ook in Vlaanderen de Franse dienstplicht van kracht. De conscrits worden in 5 klassen ingedeeld. Wie op 22 september 1798 de leeftijd van 21 jaar heeft bereikt behoort tot klasse 1 en kan onmiddellijk opgeroepen worden. Degene die 22 jaar zijn behoren tot klasse 2 enz. Alle jongens geboren tussen 21 september 1776 en 22 september 1777 worden eerst opgeroepen. Daarna worden ze indien nodig aangevuld met conscrits geboren tussen 21 september 1775 en 22 september 1776. Franciscus behoort dus tot klasse 2 en er is dus een reeële kans dat hij zal moeten dienst doen.

Franciscus heeft zoals de meeste Vlamingen geen zin om in het Franse leger te dienen en hij verlaat Gullegem en duikt onder in de streek van Lochristi. Zijn oudste broer kent de streek en alle dorpjes daar goed. Niemand kent er Franciscus  en hij gebruikt er de identiteit van zijn 2 jaar oudere broer Hilarius, die niet gehuwd is, om buiten schot van de conscriptie te blijven. Zo behoort hij ook ineens tot klasse 4. Hij verblijft rond 1800 in Zeveneken. 

Hieronder: Zeveneken ten NO van Gent en niet ver daarvan verwijderd Eksaarde waar Franciscus in februari 1800 huwt.


Op 10 februari 1800 huwt Franciscus in Eksaarde met Sophia Francisca Vanhecke. 

Hieronder: Afkondiging van het huwelijk op 5 februari 1800 door Joseph Batigand, publieke officier in de gemeente Eksaarde. 



"Heden Sesthienden Pluviose achtste Jaer der fransche Republique, op de ure van den middag heeft den burger Jacobus Joseph Baligand, publiken officier deeser commune, ingevolge de schikkingen der weth van den twintigsten september seventhien hondert twee ennegentigh, het huwelijk afgekondigt het welke moet gebeuren voor den President der Municipale administratie van het kanton Belcele, Departement der Schelde, op den twintigsten dag deser loopende maend Pluviose ten Elf uren voor middag in den tempel der weth tusschen Hilarius Olieux zwingelaer Vanstiele oud circa sesentwintig jaeren gebooren binnen de commune van Gullegem Canton van Moorseele Departement van de Leye woonende binnen de commune van SevenEcken, Canton Loochristy Departement der Schelde voorseyd, zone van Jacobus wever van stiele woonende binnen de genoemde commune van Gullegem, ende van wijlen Marie Josephe Van Nieuwenhuyse, ende Sophia Francisca Van Hecke jonge dogter oud circa sevenentwintig jaeren gebooren en woonende binnen dese commune van Exaerde in de regtstraete, dogter van wylent Jacobus, en van ook wylent Maria Catharina De Gelder

Gedaen tot Exaerde den dag maand ende jaer hier voor..."


Hieronder: De afkondiging van het huwelijk wordt ook aangeplakt aan de 'bezonderste buyten deure van het huys der (zelvden) commune'


Het huwelijk gaat door op 20 Pluviose jaar 8. Tot jaar 6 gaan de huwelijken in het 'Maison de commune' van  Eksaarde door, maar in jaar 7 en 8 moeten de trouwers naar de 'Tempel van de Wet' in Belsele. Joannes Baetens de 48 jarige veldwachter van Eksaarde vergezelt hen naar Belsele, op 10 km wandelafstand van Eksaarde. Hij treedt er op als één van de 4 getuigen bij het huwelijk.

Jacob Joost du Caju, 56 en zijn zoon Jacob Alexander, 24 zijn twee van de andere getuigen. Ze wonen in Dendermonde waar Jacob Joost landmeter, drukker en boekverkoper is. Zijn zoon Jacob Alexander werkt bij zijn vader en zal in 1819 naar Antwerpen vertrekken om er zelf een drukkerij te openen. De drukkerij in Dendermonde wordt opgericht door Jacobus du Caju de vader van Jacob Joost (1707-1783). Na zijn overlijden zet zijn weduwe Anna Monier de drukkerij verder, en na haar overlijden in 1792 komt Jacob Joost die dan drukker is in Sint-Niklaas terug naar Dendermonde om het familiebedrijf over te nemen. Zijn kleindochter Isabelle Francisca huwt in 1809 met Jozef Snoeck, die een drukkerij heeft in de Predikherenlei in Gent. In 1816 verhuizen Jozef en Isabella naar de Veldstraat waar ze een uitgeverij en drukkerij openen. 

Hieronder: de oudste bekende almanach uitgegeven door Jozef Snoeck - 1806


Franciscus Olieux en Sophia Van Hecke hebben maar één getuige zelf meegebracht en moeten dus
in Belsele op zoek naar 3 andere getuigen. Vader en zoon du Caju zijn die dag in Belsele voor professionele of familiale redenen en worden gevraagd of ze tijd hebben om als getuige op te treden.
De vierde getuige is de 22-jarige Ferdinandus Ver Leut, wever in Lokeren.


Joannes Francies Penneman, president bij de municipale administratie van het kanton van Belcele maakt de huwelijksakte op. De akte wordt ook nog eens gecopieerd op een voorgedrukt formulier. In de akte lezen we onder andere: 'naer lezinge gedaen te hebben in de tegenwoordigheyd der Partyen, en der gezeyde Getuygen, primo van den act der Geboorte van hilarius olieux welken bewyst dat hy gebooren is den vijftienden february 1700 vierenseventig tot Gullegem...'
Franciscus heeft dus een afschrift van de geboorteakte van zijn broer afgeleverd bij het aanvragen van zijn huwelijk.

Hieronder: uit de overgeschreven akte van huwelijk.


Hieronder: Onderaan de originele huwelijksakte kan iedereen ondertekenen, behalve Franciscus Olieux. Die is ongeletterd. Ook zijn vader Jacobus Olieu en zijn vijf broers waren ongeletterd.


Franciscus gebruikt bij het huwelijk dus de identiteit van zijn oudere broer Hilarius. 
Hij doet dat ook nog 9 maand later bij de geboorte van zijn eerste kind. Het is een dochter die op 13 november 1800 wordt geboren. Ze krijgt de voornamen Joanna Jacoba. Franciscus doet op 14 november de aangifte van de geboorte, samen met zijn oudste broer Petrus Josephus die volgens de akte op dat moment in Lochristi woont, een elftal kilometer van Eksaarde. Joanna Jacoba Van Hecke de oudste zus van Sophia die in Mendonk woont is de andere getuige. Franciscus en Sophia wonen in de 'Regtstraete', waar Sophia Van Hecke al woonde voor haar huwelijk.


Hieronder: In de Rechtstraat stonden meer 100 jaar later nog altijd heel wat kleine huisjes. De straat kreeg deze naam omdat ze zonder veel bochten verder liep tot in Zaffelare.


Na de geboorte van zijn eerste dochter gebruikt Franciscus weer zijn eigen voornaam bij de aangifte van de geboorte van zijn kinderen. Hij is ondertussen 27 en gehuwd, en er is weinig risico dat men zijn identiteitsverwisseling zal op het spoor komen. Na Joanna Jacoba in 1800 worden nog 7 kinderen geboren. Franciscus en Sophia krijgen uiteindelijk 6 dochters en 2 zonen. 

- Joanna Jacoba Olieux - 13/11/1800 Eksaarde
- Lucia Alue - 20/04/1803 Eksaarde
- Marie Christine Olieux - 06/10/1805 Eksaarde
- Amand Olieux -  28/04/1807 Eksaarde
- Victoire Olieux - 15/01/1809 Eksaarde
- Melanie Olieux - 20/06/1811 Eksaarde
- Amelie Olieux - 04/08/1812 Eksaarde
- Pierre Olieux - 09/01/1815 Eksaarde

1. Joanna Jacoba Olieux
geboren op 13/11/1800 in Eksaarde -  overlijdt waarschijnlijk heel jong, maar er is geen overlijdensakte terug te vinden in de BS. Dit gebeurde wel vaker in de Franse periode. De parochieregisters van Eksaarde uit die periode bestaan uit een aantal losse bladen. Veel dopen, huwelijken en overlijdens werden pas jaren later ingeschreven. Een aantal werden echter niet meer geregistreerd.

2. Lucia Alue
geboren op 20/04/1803 - De achternaam van Lucia wordt in haar geboorteakte ingeschreven als 'Alue'. 


In de berichten 'Diefstal in het Vogelschorre' zagen we hoe Lucia in 1822 met haar vrijer Livinus Elegheer, die ook in de Rechtstraat opgroeit, naar de streek van Terneuzen trekt, op zoek naar werk. Livinus is op dat moment militair met groot verlof. Samen met een aantal anderen pleegt Livinus een diefstal in het schuurtje van Abraham Dees, in het Vogelschorre. Ze worden opgepakt en verschijnen op 3 december 1822 voor het Hof van Assisen in Middelburg. Lucia wordt veroordeeld tot 1 jaar gevangenis en Livinus Elgeheer krijgt 8 jaar.Lucia wordt op 3 december 1823 vrijgelaten. Livinus Elegheer wordt op 12 mei 1825 overgebracht naar de gevangenis van Gent. Hij wordt in 1827 vervroegd vrijgelaten.

Op 11 februari 1831 huwt hij in Eksaarde met de 31-jarige Marie Therese De Meuleneire. Ze wonen beiden in de Damstraat. Livinus is dus ook naar Eksaarde teruggekeerd na het uitzitten van zijn gevangenisstraf. Heeft Lucia op hem gewacht? In ieder geval huwt ze op 11 mei 1831, exact 3 maand na Livinus Elegheer, in Sint-Kruis-Winkel met Dominicus de Smet. Ze werkt dan als dienstmeid in de Volderstraat in Sint-Kruis-Winkel. In deze straat woont in die periode haar nicht Victoria Olieue met haar man Joannes Baptista Vierin (zie Connectie tussen Olieu en Vierin ). Dominicus Desmet is dienstknecht in de Spaensveerwijk. Het landelijke Sint-Kruis-Winkel telt in 1831 ongeveer 2000 inwoners. 


Na het huwelijk gaan ze in de Rechtstraat in Eksaarde inwonen bij de ouders van Lucia. Lucia is bij het huwelijk al in verwachting, want 6 en een halve maand later wordt op 27 november een zoon, Joannes Baptiste De Smet geboren.  Eind november 1835 volgt een dochtertje Marie Christina, vernoemd naar de jongere zus van Lucia. Ze overlijdt echter al midden maart 1837. Op de laatste dag van dat jaar wordt opnieuw een dochtertje geboren. Ze krijgt de voornaam Livina, naar een andere zus van Lucia. Op 27 november 1840 krijgt Lucia nog een derde dochter, Coleta. Marie Christine Olieux , 35 en nog ongehuwd mag na het overlijden van Marie Christina opnieuw doopmeter zijn.

Dochter Livina huwt in 1858 in Lokeren met Jacobus Aelterman. Livina werkt er als dienstmeid. Joannes Baptiste, de enige zoon van Lucia huwt in september 1862 met Antonia Thienpont. Twee maand later overlijdt dochter Coleta op 21 jarige leeftijd in het huis van haar ouders in de Hoekstraat.

Hieronder: Lucia overlijdt op 14 juni 1873 op 70 jarige leeftijd in haar woning in de Hoekstraat. Haar man Dominicus doet aangifte van het overlijden. Hij overlijdt zelf twee jaar later op 30 september 1875.


3. Marie Christine Olieux
Marie Christine wordt op 6 oktober 1805 geboren in Eksaarde. Ze is de derde dochter op rij van Franciscus Olieux. Ze werkt als spinster en blijft lang ongehuwd. In 1835 is ze doopmeter van het dochtertje Marie Christina, van haar oudere zus Lucia. Nadat dit overlijdt in 1837, is ze eind november 1840 opnieuw doopmeter van het dochtertje van Lucia, dat de voornaam Coleta krijgt.

Marie Christine moet ook al op jonge leeftijd meewerken. Wanneer ze ouder is gaat ze op diverse plaatsen werken als arbeidster of dienstmeid. In 1842 heeft ze trouwplannen. Ze vertrekt op 16 augustus naar Zaffelare, waar ze wil huwen met de 48-jarige Bernardys Van Hoecke
.


Op 31 juli en 7 augustus wordt in Eksaarde aankondiging van het huwelijk gedaan.



Marie Christine vertrekt dus midden augustus naar Zaffelare. Wat er daar gebeurt weten we niet. Het huwelijk gaat niet door. Is er iets gebeurd mer Bernard Van Hoecke? Er is geen overlijdensakte van hem terug te vinden in Zaffelare. Er is ook verder geen spoor meer terug te vinden van Bernard Van Hoecke.

Marie Christine Olieux keert terug naar Eksaarde en woont in 1844 in de Hoekstraat. Ze heeft er een nieuwe huwelijkskandidaat op het oog. Op 20 november huwt ze met Livinus Van Laere, afkomstig van Destelbergen. Hij is 64 bij het huwelijk, en dus 25 jaar ouder. De kans is gezien de leeftijd van Marie Christine niet heel groot, maar in de zomer van 1845 is ze toch nog zwanger. Op 16 april 1846 wordt haar dochter Rosalie geboren.


Lang kan Marie Christine niet genieten van haar huwelijk. Op 11 november 1848 overlijdt haar man Livinus. Ze zijn dan net geen vier jaar gehuwd. Marie Christine moet haar dochtertje Rosalie van twee en een half nu verder alleen opvoeden. Het is ook niet gemakkelijk om onderdak te vinden. In 1856 woont ze in de Hoekstraat bij de 54-jarige Angeline Coquet, ook een weduwe met een dertienjarig zoontje. Tien jaar later werkt Rosalie buiten Eksaarde en Marie Christine heeft onderdak moeten zoeken in 'het armhuis' van Eksaarde.

Rosalie huwt op 29 april 1874 met Benedictus Everaert, ook in Eksaarde geboren. Hij is maar één jaar ouder dan Rosalie. Ze krijgen 6 kinderen, 5 zonen en 1 dochter. Marie Christine Olieux maakt de geboorte van de eerste vier, van 1875 tot 1881 nog mee.
Ze overlijdt op 26 december 1883 in het oudmannenhuis in de Kerkstraat in Eksaarde.



4. Amand Olieux
Op 28 april 1807 wordt de eerste zoon van Franciscus Olieux en Sophia Van Hecke geboren. Ferdinandus Van Hecke, een jongere broer van Sophia, die in Mendonk woont gaat mee met vader Franciscus om aangifte te doen van de geboorte. Hij is ook dooppeter van Amand. In tegenstelling tot Franciscus Olieux is Ferdinandus wel geletterd.



Amand gaat al jong meewerken met zijn vader als dagloner. In 1831 is hij dienstknecht in Lochristi. Hij heeft Veronica Roels ontmoet. Ze is bijna 6 jaar ouder en werkt als dienstmeid in Zaffelare, waar ze ook geboren werd. Na hun huwelijk gaan ze in de wijk Peelkot in Lochristi wonen.


Veronica Roels is bijna 30 bij het huwelijk, maar er worden toch nog 5 kinderen geboren. Bij de geboorte van haar jongste dochter is ze bijna 45. Amand en Veronica krijgen 2 zonen en 3 dochters. 

- Petrus Olieux °05/08/1833
- Marie Christina Olieux °18/01/1835
- Livina Olieux °01/01/1839
- Charles Louis Olieux °02/01/1842
- Sophia Olieux °28/04/1846

De oudste zoon, Petrus Olieux, zal uit twee huwelijken 14 kinderen krijgen. Zijn broer Charles Louis huwt slechts één keer, maar krijgt toch 12 kinderen. Petrus is ook de enige van de twee zonen van Franciscus Olieux die huwt en zo de Olieux-tak verder zet. In een volgend bericht zien we hoe deze tak groeit.

5. Victoire Olieux
Op zondag 15 januari 1809 wordt een vierde dochter geboren. Ze krijgt de naam Victoire, naar Victoria Olieux, de dochter van Petrus Franciscus, de oudste broer van vader Franciscus Olieux. Victoria Olieux die 4 jaar eerder gehuwd is met Jean Baptiste Vierin uit Valgrisenche, woont in januari 1809 samen met haar man in Lokeren. Ze zijn gevraagd als dooppeter en - meter van de pasgeboren Victoire. Op maandag komen Victoria en Jean-Baptiste vanuit Lokeren naar Lochristi, een twaalftal kilometer van elkaar verwijderd. Franciscus wacht totdat ze zijn aangekomen, en gaat om 16 uur samen met Jean Baptiste de aangifte doen van de geboorte van Victoire. (voor meer over Victoria en Jean Baptiste Vierin klik hier: Vierin )


Victoire werkt van zodra ze oud genoeg is als spinster. In mei van 1836 is ze ziek en ze overlijdt op zondag 29 mei om 12 uur s' middags in het huis van haar ouders. Franciscus gaat in de namiddag samen met veldwachter Joannes Talboom, die ook in de Rechtstraat woont, aangifte doen van het overlijden van het jonge meisje. Ze is maar 16 geworden.

6.Melanie Olieux


Op 20 juni 1811 volgt opnieuw een dochter.Franciscus Olieux gaat samen met Pieter Joannes Aper, landbouwer in de Rechtstraat, de aangifte van geboorte doen. Het meisje krijgt de voornaam Melanie. Pieter Joannes is ook dooppeter. Melanie overlijdt echter al na 8 dagen

7. Amelie 'Livina' Olieux
In de zomer van 1812 wordt op 4 augustus opnieuw een dochter geboren , de zesde op 7 kinderen. Ze krijgt de voornaam Amelie.


In aktes wordt Amelie later altijd vermeld als Livina. Misschien wordt haar naam afgekort tot 'Lie' of Lievi' wanneer ze opgroeit en wordt dat zo Livina. 


Livina werkt net als haar oudere zus Marie Christine als arbeidster en dienstmeid in diverse andere gemeentes. In het voorjaar van 1829 is ze 26 en zwanger. Is de vader een gehuwde man? Dat valt niet meer te achterhalen. In ieder geval bevalt Livina op dinsdag 12 november 1839 om 18 uur in het huis van haar oudste zus Lucia en haar man Dominicus De Smet, van een jongen. Dominicus De Smet gaat de geboorte aangeven en de jongen krijgt zijn voornaam, en de achternaam van zijn moeder, Dominicus Olieux. Dominicus De Smet is ook peter bij het doopsel en Marie Christine Olieux, de zus van Lucia en Livina is doopmeter. In de burgerlijke stand wordt zijn achternaam ingeschreven als Olieu, zoals de naam oorspronkelijk geschreven werd.


Na de geboorte gaat Livina met haar zoontje bij haar vader Franciscus in de Hoekstraat wonen. Haar moeder Sophia is drie jaar voordien overleden. Dominicus groeit dus op bij zijn grootvader. In het voorjaar van 1852 is Franciscus ziek en  bevindt zich in het Godshuis in de Kerkstraat. Hij overlijdt er op maandag 1 maart 1852. Een ziekenoppasser gaat aangifte doen van het overlijden.


In Eksaarde is Franciscus nog altijd officieel bekend als Hilarius Olieux, geboren in februari 1774, en dus 78 jaar bij zijn overlijden. Dat iedereen hem altijd heeft gekend als Franciscus, wordt opgelost door te vermelden 'bijgenaamd Francies Olieux'. Contact met het gemeentebestuur van Gullegem had kunnen aanwijzen dat Hilarius daar al bijna 17 jaar geledenoverleden was, maar men heeft in Eksaarde geen enkel vermoeden dat Franciscus bij zijn aankomst daar de identiteit van zijn broer gebruikte.


In 1856 is de 17 jarige Dominicus Olieu als dienstknecht in de Rechtstraat bij landbouwers Seraphin, Casimir, Dionysius en Laurentia Pieters, allevier vrijgezel.Hij huwt op 2 november 1866 met Natalia Der Weduwen. Ze krijgen daarna 14 kinderen. Livina en haar zoon Dominicus zorgen zo voor een andere tak van de Olieux-afstammelingen van Gullegemnaar Franciscus Olieux.

Livina Olieux overlijdt in de zomer van 1879 op woensdag 13 augustus. Ze woont op de wijk Ruilare in het noorden van Zeveneken. Dominicus woont ook in Zeveneken en is daar melkverkoper. Hij gaat op 14 augustus samen met landbouwer Charles Louis Stevens aangifte doen van het overlijden van zijn moeder. Zeveneken heeft in die periode een 2000-tal inwoners.


In een volgend bericht volgen we de tak van Dominicus Olieux.

8. Pierre Olieux
Sophia Van Hecke is ondertussen de veertig gepasseerd. Toch is ze in het voorjaar van 1814 opnieuw zwanger. Op 9 januari 1815 wordt uiteindelijk toch nog een tweede zoon geboren. Waarschijnlijk heuglijk nieuws voor de ouders na zoveel dochters. Een twaalftal kilometer verderop woont en werkt op dat moment in Beervelde, Hilaire Olieux, de twee jaar oudere broer van Franciscus, wiens identiteit Franciscus heeft gebruikt gedurende de eerste jaren dat hij in Eksaarde woonde. Franciscus en Hilaire gaan om 16 uur samen de aangifte doen van de geboorte van Pierre.


Pierre gaat al op jonge leeftijd als dienstknecht werken. Hij werkt lange tijd bij Joseph De Geest, landbouwer in de Rechtstraat. Pierre blijft ondertussen vrijgezel. In december 1872 vertrekt hij naar Sint-Kruis-Winkel. Hij overlijdt er 18 jaar later op nieuwjaarsdag 1891 in het oudmannenhuis, gelegen in het Dorp 9. Hij is nooit gehuwd geweest.



Gullegemnaar Franciscus Olieux die in 1800 in Eksaarde gaat wonen, blijft daar ook de rest van zijn leven wonen. Hij keert waarschijnlijk maar zelden meer terug naar Gullegem. Hij krijgt 8 kinderen, zes dochters en twee zonen. Twee dochters Joanna Jacoba en Melanie overlijden heel jong en Victoire wordt maar 16. Twee van zijn drie overige dochters, Lucia en Marie Christine huwen. Livina blijft ongehuwd maar krijgt wel een zoon, Dominicus Olieu. Amand de oudste van de twee zonen huwt en krijgt 5 kinderen. Pierre de jongste blijft ongehuwd en kinderloos.

De naam Olieux kan dus voortgezet worden door de kinderen van Amand en de zoon van Livina. In de volgende post komt Amand Olieux aan bod. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten