De geboorte
Op dinsdag 9 juli 1935 gaat de 26 jarige Joseph Jerome Neyrinck om 10.30 in het gemeentehuis van Wevelgem de geboorte aangeven van zijn tweede dochter. Ze werd een uur daarvoor geboren in de Nachtegaalstraat 54 in Wevelgem. Yvonne Devoldere, 23 is de moeder. Ze krijgt de voornamen Mariette Yvonne. Drie jaar voordien werd hun eerste dochter Jenny Mariette geboren.
De ouders van Mariette
Vader Joseph Neyrinck wordt op 8 augustus 1908 geboren in Moorsele. Hij is de zoon van Camille en Nathalie Pharailde Oosterlynck. Ze zijn het jaar voordien gehuwd. Nathalie is bij de geboorte van haar zoon 36 en Camille 35. Camille is seizoenarbeider en verblijft bij de geboorte van Joseph in Douai. Ze wonen tot 1912 op de wijk Overheule in Moorsele. In juni van dat jaar verhuizen ze naar Rollegem-Kapelle en midden april 1913 trekken ze naar Wevelgem waar ze op de Vinkenhoek gaan wonen. Op 18 april 1917 worden ze ingeschreven in de Roeselarestraat 97, waar ze zes jaar blijven wonen. Begin oktober 1923 trekken ze in in barak 7058, een noodwoning op de Molenhoek. In 1925 laten Camille Neyrinck en Nathalie Oosterlynck een klein arbeidershuisje bouwen in de Nachtegaalstraat 54. Begin mei 1926 kunnen ze er gaan wonen. Het is hier dat Mariette in 1935 geboren wordt.
Hieronder: Camille en Nathalie laten geen foto's maken van hun zoon Joseph. Eén van de vroegste foto's van Joseph is die van 1928, wanneer hij zijn legerdienst moet doen.
Hieronder: Nachtegaalstraat 54 gebouwd in 1925 - geboortehuis van Mariette Neyrinck
 |
| Het huisje rond 2015 |
Moeder Yvonne Devoldere wordt op 11 april 1912 geboren in Lendelede, tenminste volgens het doopregister van de parochie Sint-Blasius. Vader Cyrille Devoldere gaat de geboorte van Yvonne aangeven, maar de beambte van de Burgerlijke Stand vergeet nadien de geboorte in te schrijven. Cyrille afkomstig van Izegem is rond 1911 naar Lendelede verhuisd. Na de geboorte van Yvonne gaan ze in Sint-Katherine (Heule) wonen. Vader Cyrille werkt er als schoenmaker en moeder Emerentia Deforche houdt een herberg open.
In 1929 gaan Cyrille en zijn vrouw Emernetia Deforche uit elkaar. Ze zullen echter nooit officieel scheiden. Cyrille gaat in Rekkem wonen en daarna in Moeskroen. Yvonne zal pas na haar huwelijk in Wevelgem gaan wonen.De 4 dochters verblijven meestal bij hun vader.
Hieronder: foto van Yvonne met haar vader en drie zusters.
 |
| Cyrille, Maria, Germaine, Irma en Ivonne Devoldere |
Hieronder: Jeugdfoto's van Yvonne Devoldere
Hieronder: Joseph Neyrinck leert Yvonne Devoldere al op jonge leeftijd kennen. Van links naar rechts: Germaine en Irma Devoldere, Yvonne en Joseph, en uiterst rechts Maria Devoldere met links van haar, haar eerste man Frans Baes.
Joseph Neyrinck en Yvonne Devoldere huwen vrijdag 23 oktober 1931 om 16.45 voor de wet in Moeskroen. Het kerkelijk huwelijk heeft plaats de dag erop in de Eglise Saint-Famille in de wijk Le Tuquet . Maria Devoldere, de oudste zus van Ivonne is één van de twee getuigen.
Na hun huwelijk gaan Joseph en Yvonne inwonen bij de ouders van Joseph in de Nachtegaalstraat 54 in Wevelgem. Het wordt voor Yvonne die Moeskroen gewoon is een hele aanpassing. Hieronder: Joseph en Yvonne in de Nachtegaalstraat met hun dochtertje Jenny (1933)
De grootouders van Mariette
Bij de geboorte van Mariette zijn haar vier grootouders nog in leven.
Haar vaderlijke grootouders zijn beiden 62
- Camillus Neyrinck °24-10-1872 Rollegem-Kapelle
- Nathalie Pharailde Oosterlynck °01-08-1872 Moorsele
Haar moederlijke grootouders zijn heel wat jonger: 49 en 46
- Cyrille Devoldere °11/11/1885 Izegem
- Emerentia Sylvia Deforche °17/12/1888 Ingelmunster
De Neyrincks zijn afkomstig van Meulebeke. Hieronder een overzicht
Adrianus Neirinck 1645- 12/04/1699 Meulebeke
Petrus Neirinck overleden 14/01/1767
Petrus Franciscus Neirinck 03/08/1744 Meulebeke - 28/05/1822 Meulebeke
Carolus Philippus Neirinck 26/05/1772 - Markegem 11/07/1836 Meulebeke
Leo Neyrinck 07/10/1822 Meulebeke - 17/06/1905 Rollegem-Kapelle
Camillus Neyrinck 24/10/1872 Rollegem-Kapelle - 11/09/1957 Wevelgem
Joseph Jeroom Neyrinck 8/08/1908 Moorsele -
Mariette Neyrinck 09/07/1935 Wevelgem
Overlijdens van de grootouders van Mariette
- Emerentia Deforche overlijdt in de oorlogsperiode op 20 april 1942 in het Sint-Francicus gesticht in Velzeke. Mariette is dan bijna 7 jaar.
- Nathalie Pharailde Oosterlynck overlijdt ook tijdens de oorlog op 18 november 1943 in de Nachtegaalstraat in Wevelgem. Mariette is nu 8.
- Camillus Neyrinck overlijdt op 11 september 1957 in Wevelgem. Mariette is 22 en ondertussen gehuwd.
- Cyrille Devoldere overlijdt op 18 oktober 1958 in Herseauw. Mariette is 23
Hieronder: Camillus Neyrinck en Nathalie Pharailde Oosterlynck
Hieronder: Cyrille en Yvonne Devoldere, grootvader en moeder van Mariette.
Hieronder: Grootmoeder Emerentia Deforche.
Hieronder: De beide grootvaders van Mariette samen, na het overlijden van hun vrouw.
Andere dichte familie van Mariette tijdens haar jeugd.
Haar zus Jenny Neyrinck is bijna 3 bij de geboorte van Mariette. Ze groeien samen op, maar wanneer Mariette 7 is zal Jenny op pensionaat gaan.
Tantes, neven en nichten
Vader Joseph Neyrinck heeft geen broers of zusters. Een jaar na zijn geboorte in 1908 krijgen zijn ouders op 26 september 1909 wel nog een dochtertje Julia Martha, maar dat overlijdt na 17 dagen. Zijn vader Camillus Neyrinck heeft 3 zusters en 1 broer in leven, en Mariette mag soms mee op bezoek naar haar oudoom en oudtantes.
Moeder Yvonne Devoldere heeft zoals eerder vermeld drie zusters: Maria °1909, Irma °1915 en Germaine °1916. De vier zussen zijn hecht met elkaar en Mariette heeft dan ook veel contact met haar drie tantes, neven en nichten.
Maria de oudste krijgt één zoon: Lucien Baes °1929
Irma krijgt twee kinderen: Jeanine Morisse °1936 en Robert Devoldere °1949
Germaine krijgt ook een zoon en een dochter: Yvette en Roger Vandekerckhove (°? en 1942)
 |
| Maria Devoldere en Lucien Baes |
 |
| Irma Devoldere en Jeanine Morisse |
 |
| Germaine Devoldere met Yvette en Roger Vandekerckhove |
De jeugd van Mariette
Mariette wordt geboren in de Nachtegaalstraat 54 in het huis van haar grootouders. Joseph en Yvonne wonen er mee sedert hun huwelijk. Yvonne houdt van foto's en zorgt ervoor dat haar dochtertjes Jenny en Mariette nu en dan samen worden geforografeerd.
Hieronder twee keer twee zusjes: Rosanne en Denise Debels en Jenny en Mariette Neyrinck. Foto genomen in de Kapellestraat in Wevelgem ter hoogte van herberg 'De Reisduif'.
Hieronder: Foto genomen in Moorsele bij grootmoeder Emerentia Deforche.
Vooraan: Lucien Baes, Jenny en Mariette Neyrinck
Achteraan: Maria Devoldere, Ermerentia Deforche met Yvette Vandekerckhove, Yvonne Neyrinck
Waar Mariette woonde
Yvonne Devolder heeft het moeilijk om zich aan te passen aan Wevelgem en bovendien heeft ze ook nog eens een moeilijke relatie met haar schoonmoeder Nathalie Oosterlynck. Die is heel ernstig, zuinig en ouderwets en loopt steevast rond in lange zwarte kledij.
 |
| Nathalie Pharailde Oosterlynck met Jenny Neyrinck rond 1934 |
Haar zoon Joseph heeft de zuinigheid van haar geërfd. Yvonne die een aantal jaren opgegroeid is in een herberg, is veel losser. Ze wil weg uit de Nachtegaalstraat en korte tijd nadat Mariette geboren is verhuizen ze. Ze wonen korte tijd in de Guido Gezellestraat en daarna in de Kloosterstraat.
In het najaar van 1939 wordt Joseph Neyrinck gemobiliseerd. Op 10 mei 1940 valt het Duitse leger België binnen. Mariette is dan bijna 5 jaar. Joseph doet dienst bij het 3e Karabiniers Regiment. Op 23 mei wordt hij in Gent gevangengenomen en daarna als krijgsgevangene overgebracht naar Duitsland.
 |
Joseph Neyrinck in het uniform van de Carabiniers
|
Yvonne blijft alleen achter met haar twee dochtertjes Jenny en Mariette, nu 8 en 5 jaar. Op 22 mei blazen de Engelsen de brug tussen Wevelgem en Lauwe, over de Leie, op. Yvonne is bang en begin juli vertrekt ze met de twee meisjes naar haar vader in Rekkem. Ze moeten de Leie oversteken op een schuitje.
Hieronder: In de achtergrond de opgeblazen Leiebrug - Met dit schuitje werden burgers en soldaten ovegebracht van Wevelgem naar Lauwe en omgekeerd.
Ze verblijven maar een 8-tal dagen bij grootvader Cyrille en trekken dan verder naar Moeskroen. Daar en in het nabijgelegen Herseeuw (Herseaux) wonen de drie zusters van Yvonne, waarbij ze kunnen logeren. Yvonne vindt daarna al vlug een huis voor haar en de kinderen in de Hoogstraat in Moeskroen, dicht bij de Risquons-Toutsteenweg. Moeskroen en Herseeuw behoren in die periode nog tot West-Vlaanderen, maar er wordt zo dicht bij de grens vooral Frans gesproken.
Joseph Neyrinck zit ondertussen vast als krijgsgevangene in Duitsland. Op zijn kaart met opgave der oorlogsdiensten wordt later vermeld dat hij van 23 mei tot 16 december 1940 krijgsgevangene was.
Hij wordt na december 1940 door de Duitsers verplicht om te werken, onder andere in Boulogne en in de streek van Sluis. Hij mag wel een paar keer op bezoek gaan bij zijn familie in Moeskroen. In 1942 bevindt hij zich in het oosten van Duitsland en Yvonne en de meisjes ontvangen gedurende bijna 8 maanden geen nieuws van hem. In het najaar krijgen ze gendarmes op bezoek met het bericht dat er een Joseph Neyrinck op een trein zit met gedeporteerden die teruggezonden werden vanuit Duitsland, en die in Moeskroen zal passeren. Zo wordt de familie na twee jaar herenigd. Mariette is ondertussen 7.
In het voorjaar van 1942 is Emerentia Deforche, de grootmoeder van Mariette, op 53 jarige leeftijd overleden in het Sint-Franciscusgesticht in Velzeke. Ze is altijd ziekelijk geweest en wordt vroeg dement. Ze verblijft een tijdje bij haar dochter Irma in Moeskroen, maar moet al vlug overgebracht worden naar de Refuge daar. Wanneer ze daar iemand aanvalt wordt ze overgebracht naar Velzeke. Mariette heeft later zo goed als geen herinneringen aan haar.
Yvonne woont graag in Moeskroen, dicht bij haar zusters, maar Joseph vindt er zijn draai niet en begin november 1942 keert het gezin terug naar Wevelgem waar ze in de Kapellestraat 32 gaan wonen.
Dit huisje is in 1942 eigendom van Maria Olieu en haar man Maurice Moerkerke. In december hebben haar ouders Charles Louis Olieu en Marie Louise Baekelandt hun huisje verkocht aan hun zoon Georges Olieu en zijn vier zusters. Maria Olieu heeft daarna haar broer en zusters uitgekocht. Mariette die dan pas 7 is kan niet vermoeden dat ze later zal huwen met de kleinzoon van Charles Louis. Haar toekomstige schoonvader Georges Olieu werd in 1907 in ditzelfde huisje geboren.
Hieronder: Charles Louis voor hun huisje in de Kapellestraat 32. Ze verhuizen midden juni 1940 naar de Kortrijkstraat in Wevelgem, waar ze bij hun dochter Helena Olieu gaan wonen.
In 1943 gaat Jenny op pensionaat in het klooster Sint-Vincentius-a-Paulo op de Plaats van Wevelgem. Hieronder een kaartje dat ze zendt naar haar ouders en zusje in de Kapellestraat. Vooraan schrijft ze onder de illustratie de voornaam van haar zusje.
Hierboven: Mariette verzendt op dinsdag 19 oktober dit kaartje naar haar oudere zus.
Een maand later overlijdt Nathalie Pharailde Oosterlynck, de andere grootmoeder van Mariette, op 18 november, in het ziekenhuis in de Kloosterstraat in Wevelgem. Camille Neyrinck gaat daarna iedere dag naar de Kapellestraat om daar te wachten tot zijn zoon Joseph thuiskomt van zijn werk. Hij kan niet alleen blijven en een paar maanden later verhuist Mariette met haar ouders definitief terug naar de Nachtegaalstraat 54.
Er zijn maar twee kleine slaapkamertjes boven. Eén ervan wordt in twee gedeeld, waar grootvader Camille en Mariette moeten slapen. Jenny slaapt meestal in het pensionaat en slaapt als ze thuis is bij haar zus.
In het voorjaar van 1944 doet Jenny haar plechtige communie. Moeder Yvonne heeft van haar moeder geleerd hoe ze kleren kan maken en ze is er erg goed in. Ze maakt al sedert ze klein waren, voor haar dochters dezelfde outfit.
 |
| Op stap met tante Maria Devoldere |
Augustus 1944
In de zomer van 1944 is Mariette 9 geworden. Op 4 augustus van dat jaar schieten de twee zonen van Henri Denys in hun huis in de Nachtegaalstraat 41 twee Duitsers neer. Een groot aantal van de inwoners van de Nachtegaalstraat worden daarna buiten op een rij gezet om te fusilleren. Wanneer de Duitsers het huisje in de Nachtegaalstraat 54 binnendringen om de inwoners naar buiten te drijven, zien ze dat Mariette ziek is. Yvonne Devoldere vertelt ze dat haar jongste dochter de kroep heeft. De Duitsers zijn beducht voor besmettelijk ziektes en de soldaten trekken zich met de hand voor hun mond terug. Ze nemen alleen vader Joseph mee naar buiten. Ze zijn bijzonder boos dat er geen bordje 'Quarantaine' buiten aan de deur is aangebracht. De huisdokter die de kroep heeft vastgesteld wordt daarna op het matje geroepen. Dank zij de tussenkomst van burgemeester Michel Byttebier wordt er uiteindelijk niemand gefusilleerd. Na de oorlog worden Michel en zijn broer Marcel Byttebier veroordeeld voor collaboratie, maar de inwoners van de Nachtegaalstraat willen geen slecht woord over hem horen. Mijn grootmoeder vertelde me het verhaal van die dag al toen ik nog heel jong was en ook mijn moeder herinnerde zich het voorval goed.
Hieronder: Foto genomen kort na het einde van WOII. Mariette is nog erg bleek. Ze zal haar ganse leven kampen met gezondheidsproblemen
Ondanks dit voorval houdt Mariette geen echte slechte herinneringen over aan de jaren 1940 tot 1945. Ze is pas 5 bij het begin van de oorlog en 9 aan het einde, en maakt veel niet echt bewust mee. De verhuis van Wevelgem naar Moeskroen is voor haar meer een avontuur. Ze mist wel haar vader gedurende de drie jaar van 1940 tot eind 1942.
Voor de oorlog gaat Mariette naar de Wijnbergschool. Deze school is dan pas een paar jaar oud. In Moeskroen gaat ze waarschijnlijk niet naar school. Tijdens de oorlogsperiode wordt er les gegeven aan de kinderen in privé-huizen en Mariette krijgt onder andere les in het huis van Depoortere in de Nachtegaalstraat.
Na de oorlog gaat Joseph Neyrinck in de mijn van Hensies-Pommeroeul werken in Henegouwen. Hij werkt er bijna 3 jaar. Ook Yvonne Devoldere moet gaan werken om het gezin te laten rondkomen. Het is de bedoeling dat Mariette net als haar zus intern wordt in het pensionaat in Wevelgem, maar ze vindt het maar niets, en na een week mag ze naar huis terugkeren. Ze blijft wel naar school gaan bij de kloosterzusters.
Hieronder: Het Klooster in het begin van de Vanackerestraat in Wevelgem, rond de eeuwwisseling. In oktober 1970 werd begonnen net de afbraak.
 |
| Klasfoto rond 1947-48 - Mariette zit op de 3e rij, 2e van rechts |
Mariette doet op donderdag 27 maart 1947 haar plechtige communie. Voor haarzelf en haar moeder Yvonne Devoldere die devoot katholiek is, een belangrijke gebeurtenis. Naast een kruisbeeld en een Mariabeeld, zijn ook beeldjes van diverse heiligen terug te vinden in het ouderlijk huis van Mariette, zoals Sint-Antonius en Sint-Christoffel. Deze heiligen worden voor diverse redenen aanroepen. Bij nachtmerries, ziekte of tegenslag moet je volgens Yvonne, belezen worden of op bedevaart gaan. Ze gaat later vele keren naar Lourdes, en komt terug met Lourdes-water, -kaarsen en -beeldjes. Ze vertelt dikwijls over Broeder Isidoor en over de heilige Godelieve van Gistel.
 |
| 1947 Heilig Vormsel - recht tegenover de Sint-Hilariuskerk op de Plaats van Wevelgem - Mariette: 3e van links |
Hieronder: Mariette is tijdens haar schoolperiode ook lid van de VKSJ, de Vrouwelijke Katholieke Studerende Jongeren, opgericht in 1930.
 |
| Mariette : 1e rij derde van rechts |
Hieronder: Vanaf 1951 gaat er in Wevelgem jaarlijks een processie uit, waarin de voornaamste taferelen uit het leven van Jezus worden uitgebeeld. Mariette figureert vanaf dat jaar ook jaarlijks in de processie.
Vanaf haar 12e moet Mariette de richting beroeps volgen van haar moeder. We zijn eind jaren 40 en een meisje, vooral uit de lagere klas, moet voorbereid worden om te zorgen voor een gezin. Naaien, koken en braaf zijn. Mariette vertelt later dat ze liever een andere richting had gevolgd. Al die huishoudkunde ziet ze niet echt zitten. Daarom en omdat ze ziet hoe hard haar moeder moet werken, overdag en soms ook 's nachts, wil ze na het derde jaar niet meer naar school. Wanneer ze bijna 15 is wil ze gaan werken om het haar moeder wat gemakkelijker te maken.
De overgang van schoolmeisje naar een jonge vrouw die uit werken gaat, gaat ook gepaard met een ritueel. Het is tijd om het langere haar en krullen af te snijden en te vervangen door een korte coupe, die meer volwassen oogt.
 |
| Mariette op 14 jarige leeftijd |
 |
| 1950: 15 jaar en een nieuwe haartooi |
 |
| 1950 In de tuin van de Nachtegaalstraat 54 |
Vanaf 1950 gaat Mariette werken bij de 'Chocolaterie Libertas' in Menen. De firma bestaat sedert begin jaren 20 en bevindt zich in 1950 in de Kortrijkstraat 175. Mariette rijdt er iedere dag vanuit de Nachtegaalstraat naar toe met de fiets. De firma is natuurlijk niet zo groot als het bekende Côte d'Or of Jacques chocolade, maar maakt ook redelijk wat publiciteit en geeft ook albums uit waarin chromos kunnen worden geplakt, en die te vinden zijn in de verpakkingen van hun chocolade.
Hieronder: verpakking van een tablet Libertas Chocolat des Alpes.
Mariette moet bestellingen klaar maken en doet het werk graag. Helaas is de concurrentie van de grotere merken nefast voor het bedrijfje uit Menen en in het najaar van 1950 volgt een faillissement. Twaalf oktober wordt de laatste werkdag van Mariette.
Haar vader Joseph die na zijn werk in de koolmijnen heeft gwerkt bij de Tissage de Courtrai, langs het kanaal in Kortrijk en bij Vandewiele werkt in 1950 bij de firma Dewitte-Lietaer in Lauwe en Mariette mag op 24 oktober ook starten in de firma.
Wanneer moeder Yvonne niet thuis is moet Mariette ook voor eten zorgen voor haar vader Joseph en grootvader Camille. Ze vergeet nooit meer hoe haar vader een biefstuk dat volgens hem niet goed gebraden is achter haar hoofd gooit. Ze houdt er geen trauma aan over, want ze kan er later zelf om lachen.
Mariette heeft in die periode heel wat vriendinnen waarmee ze geregeld op uitstap gaat.
Mariette heeft in die periode heel wat vriendinnen waarmee ze geregeld op uitstap gaat.
 |
| Mariette met haar zus Jenny en drie vriendinnen |
 |
| Uitstap en picknick met vriendinnen op Pinkstermaandag 25 mei 1953 |
Na een paar jaar gewerkt te hebben bij Dewitte-Lietaer gaat Mariette rond augustus 1952 werken bij de firma Beernaert in Lauwe. Ze werkt daar tot woensdag 11 februari 1953. Ze is nu bijna 18. Ze krijgt steeds meer last door het gebrek aan privacy in het kleine huisje. Ze deelt nog altijd een slaapkamer met haar grootvader Camille, die nu 80 is. Het kleine kamertje is in tweeën gedeeld. Camille moeit zich met alles wat Mariette doet. Hij komt meekijken als ze een brief leest of schrijft.
In 1953 leert haar zus Jenny, de 25 jarige Leon Vervalle kennen. Mariette is tijdens haar jaren bij Dewitte-Lietaer voor het eerst verliefd geraakt op een jongen. Die maakt het na een wandeling uit omdat Mariette figuurlijk niet 'zo ver wil gaan' als hij. Ze zal deze eerste liefde nooit meer vergeten.
Hieronder: Er staat geen datum op dit kaartje, maar het dateert waarschijnlijk van nieuwjaar 52 of 53. Vriendin Julia Knockaert wenst Mariette een gelukkige nieuwjaar en 'een vrijer'.
Jenny Neyrinck huwt op zaterdag 6 februari met Leon Vervalle. Mariette wil ook zo vlug mogelijk weg uit de Nachtegaalstraat 54. Alleen een huwelijk kan haar daarbij helpen. In 1953 ontmoet ze in een café in de Roeselarestraat de twee jaar oudere Etienne Olieu. Hij woont bij zijn ouders op de Kruishoek maar vervult in 1953 zijn legerdienst in Vogelsang in Duitsland. Een paar dagen voor hij afzwaait schrijft hij nog een kaartje naar Mariette. Hoewel ze niet gehuwd zijn adresseert hij dit kaartje aan 'Mevrouw Olieu Neyrinck'.
Mariette twijfelt echter nog, maar Etienne is vastbesloten om te huwen met haar. Mariette wil het verscheidene keren uitmaken, maar dat lukt niet. Bij een wandeling dreigt hij in de gracht te springen als Mariette het gedaan zou maken. Wanneer ze dit doet, springt hij ook prompt in de gracht. Uiteindelijk huwen Mariette en Etienne toch op zaterdag 20 november 1954 in Wevelgem.
Vervolg in deel 2
Geen opmerkingen:
Een reactie posten