Nog meer bakkers in Brussel deel 1

 

In de 4 berichten 'Nog meer bakkers in Brussel'  volgen we de familie Bettens uit Meise.Achille Prosper Olieu had als zovelen van de burgerij een album dat hij vanaf 1890 vulde met visitekaartportretten van familieleden.Hij was gehuwd met Joanna Barbara Bettens uit Meise en woonde in Brussel.De portretten die hij in het album verzamelde waren voor het grootste deel van zijn schoonfamilie.Alle zusters en een broer van Joanna Barbara Bettens woonden in Brussel of een aangrenzende gemeente, en ze hielden ook allen een bakkerij open.Achille en zijn vrouw hadden dan ook veel meer contact met hen dan met de familie van Achille in Harelbeke en Kortrijk.Bovendien lieten ze als zelfstandigen die zich een weg hadden gebaand naar de burgerij, vanaf 1885 bijna allemaal een visitekaartportret van zichzelf en hun kinderen maken.Veel van deze albums en portretten werden na enkele generaties van de hand gedaan omdat toch niemand meer kon vertellen wie er op de foto's stond.Eén of andere voorouder in ouderwetse kledij.De albums en portretten waren daarna terug te vinden op rommelmarkten, veilingen, brocantezaken of antiquairs.De portretten blijven, zelfs al is de persoon onbekend, ook nu nog interessant omdat ze veel informatie prijsgeven over de fotograaf die ze maakte, en worden daarom ook verzameld.Het album van Achille en Joanne Barbara is bijna integraal bewaard gebleven en is nu in het bezit van een achterkleindochter.De portretten bij deze 4 berichten komen dan ook voor het grootste deel uit dit album.

 

Hieronder: Twee foto's in het album van de kleine Achille, de zoon van Achille Prosper Olieu en Joanna Barbara Olieu.De portretten konden van langsonder worden ingeschoven.De uitsnijding kon rechthoekig of ovaal zijn , en gedecoreerd zoals hier met een gouden randje.

 

 

 

In een vorig bericht 'Bakkers in Brussel' zagen we hoe Denis Louis Olieu, en na zijn overlijden zijn broer Achille Prosper, vanuit Harelbeke naar Brussel vertrekken om er als bakker te werken.In juni 1886 begint de 22 jarige Joanna Barbara Bettens als winkeljuffrouw in de bakkerij van Denis Olieu in de Zilverstraat.Na zijn overlijden huwt ze in december 1890 met zijn broer Achille Prosper Olieu, die begin september 1889 de bakkerij heeft overgenomen.Achille Prosper, zelf dus bakker, huwt daarmee in een familie van bakkers.De 4 zusters van Joanna Barbara huwen ook allemaal met een bakker en de jongste van haar twee broers is ook bakker.Alleen de oudste van de kinderen, Joannes Franciscus Bettens, blijft in Meise waar hij net als zijn vader schoenmaker en herbergier is.

 

Laurentius Bettens, geboren op 20 maart 1824 in Strombeek-Bever huwt er op 1 september 1846 met Catherine Baeck geboren op 4 april 1824 in dezelfde gemeente.Na het huwelijk verhuizen ze naar Meise, een 8 tal km verderop naar het noorden.Laurentius werkt er als schoenmaker en opent er al vlug ook een herberg.Laurentius en Catherine krijgen tussen 1846 en 1866 negen kinderen, 6 meisjes en 3 jongens.Eén van de meisjes overlijdt 2 maand na de geboorte en één jongen na 1 maand.Er is veel armoede in het midden van de negentiende eeuw, maar vader Laurentius verdient met zijn handel genoeg om zijn 7 kinderen te laten opgroeien in betrekkelijk gunstige omstandigheden.Hij kan ze natuurlijk niet allemaal aan werk helpen.Zijn oudste zoon leert hij het vak van schoenmaker.De anderen zullen hun eigen weg moeten vinden.Vanaf het midden van de jaren 1800 verhuizen velen naar een grote stad om er te werken.Vooral vrouwen gaan er als dienstmeid of verkoopster werken.Brussel bevindt zich niet zo ver van Meise en de dochters van Laurentius gaan er dan ook allemaal wonen en werken.

 

 

Hierboven: Laurentius Bettens (10/03/1824-15/05/1893) en Catherine Baeck (04/04/1824-09/04/1887)

 

 

Bakkers rond 1870-1900

Wie in die periode bakker wilde worden begon meestal op 14-jarige leeftijd als bakkersjongen of leerling (garçon boulanger) bij een meesterbakker.Na een aantal jaar werd hij dan broodbakkersgast (mitron) en kon hij zich opwerken tot meesterbakker in een eigen bakkerij.Sommigen bleven liever werken voor een bakker dan zelf een bakkerij te openen.De meesterbakkers konden zich aansluiten bij de 'Bond van Bakkersbazen' (patrons boulangers).In die bond verdedigden ze hun gezamenlijke belangen belangen en konnen elkaar helpen, bij het op zoek gaan naar bakkersjongens of bij het overnemen en overlaten van een bakkerij.Uit aktes van de Burgerlijke Stand blijkt dat de bakkers  een hechte groep vormden.Ze waren vaak getuige bij huwelijken van andere bakkers, of bij de aangifte van geboortes.

 

De kinderen van Laurentius Bettens en Catherine Baeck.

Omdat de bakker- of bakkerincarrières van de Bettens-kinderen en hun echtgenoten of echtgenote vaak verweven zijn, en het soms wat ingewikkeld wordt, hieronder eerst een lijst met hun persoonlijke gegevens.

-Joanna Bettens: °Meise 11/11/1849 - +Brussel 23/04/1881 - x Jean Benoit Ernest De Vulder in Brussel 25/09/1878

-Maria Ludovica Bettens: °Meise 29/03/1852 - +Brussel 06/07/1920 - x Laurentius Krokaert in Brussel 25/09/1878

-Clara Antonia Bettens: °Meise 08/01/1856 - + onbekend - x Jean Benoit Ernest de Vulder in Brussel

17/12/1881

-Henricus Bettens: °Meise 14/04/1860 - +Hoeilaart 13/11/1936 - x Maria Anna Catharina Wauters in Brussel 14/07/1888

-Joanna Barbara Bettens: °Meise 11/11/1863 - + 14:01:1933 Brussel - x Achille Prosper Georges Olieu in Brussel 10/12/1890

-Joanna Rosalia Bettens: °Meise 29/05/1867 - + rond 1946 - x Mathias Klepper in Brussel 27/06/1894

1.Joanna Bettens en Jean Baptiste De Vulder

 

Joanna wordt als tweede kind en eerste dochter van Laurentius en Catharina geboren in Meise op 11 november 1849.Ze vertrekt naar Brussel in januari 1872.Ze is dan 22.Ze gaat er in de Nieuwstraat 78 werken.Mathieu Jacquemin 64, geboren in Beaufays bij Chaudfontaine en zijn vrouw Josephine Boucher 54 en geboren in Oostende, houden er een kruidenierswinkel open.Rond 1874 nemen Albertine Grillaert,28 en haar zus Leonia,24 uit Ninove de zaak over.De Nieuwstraat is in die jaren al een drukke winkelstraat.

 

 

 

Joanna blijft er nog werken tot begin mei 1878 en vertrekt dan naar de Spoormakersstraat 63 waar ze een paar maanden als winkeljuffrouw werkt voor Heine en Co, gespecialiseerd in kazen en koloniale kruiden.

 

Hieronder: Midden rechts het einde van de Spoormakerstraat.De winkel van Heine bevond zich iets verderop van het kruispunt langs de kant van het huis met coiffeur op de gevel.

 

 

  

Joanna heeft ondertussen Jean Baptiste De Vulder leren kennen.Jean Baptiste geboren op 27 december 1848 in Appelterre-Eichem komt begin november 1873 naar Brussel.Hij werkt er als magazijnier-verkoper bij kruidenier Corneille Cleiren in de Sint-Katelijnestraat 8.De Sint-Katelijnestraat is in de jaren 70 van de 19e eeuw een drukke winkelstraat.De straat eindigt aan de Oude Graanmarkt en het Sint-Katelijneplein met de Sint-Katelijnestraat.Op beide pleinen wordt er een markt gehouden.

 

 

 

 

Hierboven: De Sint-Katelijnestraat gezien vanaf het Sint-Katelijneplein

 

 

Hierboven: Het Sint-Katelijneplein gezien vanaf de Oude Graanmarkt.Om de hoek van het huis rechts bevond zich de Sint-Katelijnestraat.

 

Midden april 1875 gaat hij in Ixelles werken bij bakker Clement De Grave in de Vredestraat 53.

 

 

 

Hieronder: Vredestraat Ixelles - de bakkerij van De Graeve bevond zich langs de rechterkant een eind voorbij de Sint-Bonifatiuskerk.

 

 

 

Joanna en Jean Baptiste huwen op 25 september 1878.Het wordt een dubbel huwelijk want ook Joanna's drie jaar jongere zus, Maria Ludovia huwt op dezelfde dag.

 

 

 

 

Twee oudere broers van Jean-Baptiste zijn getuige bij het huwelijk.Pierre is landbouwer in Appelterre-Eichem en Ferdinand (zijn voornaam is eigenlijk Fredericus) is bakker in Voorde.Een andere getuige is Clement De Grave, de werkgever van Jean-Baptiste sedert 1875.Clement heeft al goed verdiend, want naast zijn bakkerij heeft hij ook een privé-adres in Sint-Joost-ten-Noode, en wordt er als rentenier vermeld.En tenslotte Pierre Vanderroost, landmeter en een neef van Jean-Baptiste.

 

Jean Baptiste is bijna 30 en heeft al ervaring opgedaan als bakker.Hij wil nu een eigen bakkerij openen en heeft al voor het huwelijk een akkoord gemaakt met Josse Nicaise Declercq afkomstig van Merchtem, om de bakkerij die hij openhoudt in de Kartuizersstraat 49 over te nemen.De Kartuizersstraat ligt ook maar een honderdtal meter van de Sint-Katelijnestraat waar Jean-Baptiste bij Heine&Co heeft gewerkt.Jean Baptiste kent de buurt dus goed.

De Kartuizersstraat is in 1878 al sedert de jaren 50 een drukke handelsstraat.Ze ligt in de nabijheid van de grote Anspachlaan, aangelegd bij de overwelving van de Zenne tussen de jaren 1867 en 1871, en het nieuwe Beursgebouw dat in 1873 wordt opgetrokken op de oude Botermarkt.

 

 

 

Hierboven: Poppkaart van 1866 - 1: begin van de Kartuizersstraat - 2.:einde - 3. locatie van de bakkerij.Rechts van de straat zie je een arm van de Zenne en uiterst rechts de Zenne zelf.De rivier overstroomde regelmatig en zorgde voor heel wat ellende.Op de map hieronder van Brussel in 1882 zie je hoe de arm al overwelfd is en nu de Van Arteveldestraat is.Op de overwelving van de hoofdarm is de Anspachlaan aangelegd die overgaat in de Henegouwenlaan (vanaf 1920 Maurice Lemonnierlaan).En in 1877 wordt de Auguste Ortsstraat aangelegd die de Kartuizersstraat verbindt met de Anspachlaan ter hoogte van het Beursplein.(K=Kartuizerstraat)

 

 

In 1870 laten de 'Staatsspoorwegen' in de Kartuizersstraat gebouwen neerzetten voor de verzending van goederen.Die geven nog een extra stimulans aan de handel in de straat.Nummer 49 waar Jean Baptiste en Joanna hun bakkerij openhouden, bevindt zich schuin tegenover de ingang van de magazijnen van de spoorwegen.(zie foto van het oude gebouw hieronder)

 

 

 

Popp-kaart 1866

 

Hierboven kadastrale Poppkaart uit 1866.Links nummer 49 waar de bakkerij van Jean Baptiste en Joanna zich bevindt.Rechts nummer 44 (1297c).De staatsspoorwegen kopen rond 1863 een aantal huizen op waar ze burelen en magazijnen laten bouwen.Aan de rechterkant grenzen ze aan de Impasse Porte d' Eau, een doodlopend steegje met beluiken vol kleine arbeidershuisjes, dat eindigt aan de Zenne.Even verder aan dezelfde kant is er ook nog de Impasse des Chartreux.

 

 

Links: winkels in 1879 in de Kartuizersstraat vanaf de hoek met de Rue du Boulet tot aan hte einde van de straat

 

 

 

 

 

Op 26 juli 1879 wordt hun zoon Jean Benoit Ernest Devulder geboren in de Kartuizersstraat 49.

 

 

 

 

 

 

 

Philippe Joseph Claessens en Jean François D' Houwer zijn de twee getuigen.Philippe Claessens woont op de Grote Markt 36 en is commissionaire (de place) en Jean François D' Houwer heeft een café in de Korte Boterstraat 10.Jean Baptiste heeft waarschijnlijk zoals velen dicht bij of in het stadhuis aan twee willekeurige personen  gevraagd om getuige te zijn.Philippe Claessens heeft als commissionaire een vaste plaats in de buurt van de Grote Markt waar men hem tegen betaling kan opdracht geven pakjes, brieven of boodschappen te bezorgen, soms in combinatie met het poetsen van schoenen, zoals deze postkaart van Parijs rond de eeuwwisseling toont.

 

 

 

In de zomer van 1880 is Joanna Bettens weer in verwachting.Clara Antonia de 7 jaar jongere zus van Joanna werkt vanaf midden februari 1881 ook in Brussel.Eind maart komt ze naar de Kartuizerstraat om haar zus en schoonbroer te helpen.Misschien verloopt de zwangerschap van Joanna al moeilijk.In ieder geval wordt op 12 april een levensloos meisje geboren.Er zijn complicaties en zoals zoveel andere vrouwen in die periode overlijdt Joanna 11 dagen later op 23 april in haar huis in de Kartuizersstraat aan de gevolgen van de bevalling. 

 

 

 

 

Frederic De Vulder, broer van Jean Baptiste die nu bakker is in Hautmont in het noorden van Frankrijk is naar Brussel gekomen na de levensloze geboorte en gaat mee mee om  het overlijden van zijn schoonzuster aan te geven.Joanna Bettens is pas 31 bij haar overlijden.

 

Zoontje Benoit is nog geen 2 jaar bij het overlijden van zijn moeder en Clara Antonia Bettens beslist om in de Kartuizersstraat te blijven.

 

2.Clara Antonia Bettens en Jean Baptist De Vulder

Het gebeurde in die periode nog al eens dat een ongehuwde vrouw de plaats innam van haar overleden zuster.Of het hier ook uit praktische overwegingen is weten we niet maar acht maand later huwen Clara en Jean Baptiste op 17 december 1881.

 

 

 

Getuigen bij het huwelijk zijn Amandus Van Malderen (gehuwd met Maria Theresia Bettens, de zuster van Clara Antonia's vader) en bakker in Meise - Franciscus Bettens, de oudste broer van Clara, en hoewel hij schoenmaker en herbergier was in Meise wordt als zijn beroep hier ook bakker vermeld - Laurent Krokaert (hier vermeld als Leonard) ook bakker en gehuwd met Maria Ludovica Bettens, de 4 jaar oudere zus van Clara (in een volgend blogbericht meer over Maria en Laurent) en tenslotte Jean De Vulder, een neef van Clara en leerling-brouwer in Anderlecht.

 

Hieronder: Clara Antonia Bettens

 

 

 

Clara is bij haar huwelijk 25.Ze heeft waarschijnlijk een dubbel gevoel over een eventuele zwangerschap na het overlijden van haar oudste zuster.Maar op 28 januari 1884 krijgt ze toch een dochter, Laure Cecile Emma De Vulder.Het blijft het enige kind van Clara en Jean Baptiste.Benoit is ondertussen 5 bij de geboorte van zijn (half)zus.

 

 

 

 

 

Twee jaar daarvoor is midden februari in het nummer 11 van de Kartuizersstraat de 23 jarige Elodie Marie Olieu uit Harelbeke beginnen werken als dienstmeid.Op dat nummer houdt P. Depourcq een kruidenierswinkel open.Ze is een zus van Denis Louis, bakker in de Zilverstraat en Achille Prosper die na het overlijden van zijn broer naar Brussel komt.Op 24 augustus 1884 krijgt ze in Brussel een zoontje Pierre Albert Olieux, dat op 10 oktober 1884 overlijdt in Zele.Marie Elodie blijft ondertussen in de Kartuizerstraat en vertrekt definitief terug naar Kortrijk in het voorjaar van 1886.

 

 

 

1884 is het laatste jaar dat Clara en Jean Baptiste hun bakkerij in nummer 49 openhouden.Er staan heel wat oude en vervallen woningen in de straat en rond 1881 is men begonnen met de afbraak van alle huizen vanaf de spoorwegmagazijnen tot aan het einde van de straat.Er worden in de plaats modernere woningen met drie verdiepingen neergezet.Het nummer 49 is nog een oud gebouw en Clara en Jean Baptiste hebben hun zinnen gezet op één van de nieuwe huizen.Eind oktober logeren ze een tijdje bij bakker J.Janssens die zijn winkel heeft om de hoek in de Rue Notre Dame du Sommeil.Begin maart 1885 verhuizen ze naar hun nieuwe locatie in de Kartuizersstraat 66, twee huizen na de gebouwen van de spoorweg.Het gebouw staat nu nog altijd in de Kartuizersstraat (volgens info erfgoedinventaris Brussel) In 1900 verandert het huisnummer in 76.

 

 

 

Hierboven: De Kartuizersstraat 76 in de zomer van 2014.Iets verderop de voormalige gebouwen van de spoorwegen, nu verbouwd met een extra verdieping en constructie in glas.De gebouwen worden nu gebruikt als sportzaal, informatiecentrum en kantoren.De passage in de straat is heel wat minder dan die in de periode van 1880 , vooral in het tweede deel vanaf de Oude Graanmarkt.Daar zijn maar een paar winkels meer.

 

Het nummer 49 aan de andere kant van de straat waar Jean Baptist De Vulder begint met zijn eerste bakkerij is ondertussen samen met alle andere huizen vanaf de Kogelstraat afgebroken.De Partenagroep bouwde er kantoren.

 

In 1885 is de Kartuizerstraat echter nog altijd een drukke winkelstraat en Jean Baptiste en Clara Antonia doen er dan ook goede zaken.

 

 

De Auguste Ortstraat en De Anspachlaan ter hoogte van de Beurs op een paar 100 meter van de Kartuizerstraat.

 

Zes jaar nadat ze in de nieuwe bakkerij zijn ingetrokken overlijdt Jean Baptiste De Vulder op 5 maart 1890 op 42 jarige leeftijd.Jean Benoit Ernest, zijn zoon met Joanna Bettens is dan 11 en Laure Cecile, zijn dochter met Clara Antonia is 7.

 

 

Zijn schoonbroer Achille Olieu, die ongeveer 4 maand daarvoor gehuwd is met Joanna Barbara Bettens en een l km verderop zijn bakkerij in de Zilverstraat heeft,gaat samen met de 21 jarige Felix De Vulder, ook bakker,en zoon van Petrus De Vulder, de 5 jaar oudere broer van Jean Baptiste de aangifte doen van het overlijden.Felix  Devulder zal in WO1 vrijwillig dienst nemen in het 10e Linieregiment en overlijdt in het krijgsgevangkamp van Soltau op 18 juli 1915, waar toen bijna 15000 Belgische soldaten gevangen zaten.

 

Clara Antonia beslist om de goedraaiende bakkerij verder open te houden.Er zijn natuurlijk de leerjongens en bakkersgasten die al van voor het overlijden van haar man voor hen werkten, en bij hun vertrek neemt ze zelf andere leerjongens en bakkersgasten aan.Haar broer en schoonbroers die ook allen bakkers zijn kunnen haar daarbij natuurlijk ook helpen.Zo komt in mei 1894 de 29-jarige Emilus Jacques, geboren in Meldert werken in de bakkerij.Hij wordt een vaste kracht.Vier jaar later huwen ze op 13 april 1898 in Brussel.

 

 

 

Als getuigen kiest Clara Antonia voor haar broer Henri Bettens, en Mathias Klepper, gehuwd met haar jongste zus Joanna Rosalia, beiden ook bakkers.Laurent Krokaert en Achille Olieu,haar andere twee schoonbroers met een bakkerij zijn ongetwijfeld ook aanwezig bij het huwelijk.Emile Jacques kiest voor Joseph Rimanque, gehuwd met zijn 12 jaar oudere zus Maria Joanna en bakker in Tienen en Louis Saelmakers, man van Maria Ermelindis Jacques, een andere zus van Emile.Die laatste is handelaar in Sint-Jans-Molenbeek.Dat de gegevens in de Burgerlijke Stand niet altijd kloppen wordt hier weer eens bewezen.Emilius Jacques wordt op 9 december 1865 geboren in Meldert en niet in 1869 zoals hier vermeld wordt in de akte.

 

Niet lang  na het huwelijk beslist het echtpaar om de bakkerij in de Kartuizersstraat 66 over te laten aan L. Kiekens en te verhuizen naar een nog betere locatie.Waarschijnlijk hebben de nieuw aangelegde grote lanen in de loop van de jaren toch heel wat kopers weggelokt van de zijstraten en ze verhuizen daarom ook naar één van deze lanen, de Boulevard du Hainaut of Henegouwenlaan.Ze nemen er in nummer 164 de bakkerij over van Grootjans.Die is in in 1880 in het pas voltooide gebouw met de bakkerij begonnen.

 

 

 

 

Map van Brussel 1882 - Clara Antonia en Emile Jacques verhuizen van de Kartuizersstraat (1) naar het einde van de Henegouwenlaan (2).Links van de nieuwe locatie van de bakkerij in de Henegouwenlaan het 'Palais du Midi' waarover verder meer.De naam van de Henegouwenlaan wordt in 1920 veranderd in Maurice Lemonnierlaan.

 

Postkaarten van de winkel en omgeving

 

 

 

Hierboven: Postkaart van de Henegouwenlaan rond 1903.De bakkerij van Clara Antonia en Emile staat net niet op de kaart.We zien uiterst rechts de kruidenierswinkel van H.Engels.De bakkerij bevond zich 2 huizen verderop naar rechts.Daarnaast de grote papierwinkel Heraly, gespecialiseerd in papieren zakjes, papierwaren, bureaubenodigdheden enz.Verder de handschoenenwinkel van Velaers en de charcuteriewinkel Wolfaert-Verlinden.Daarnaast de drogisterij van Dardenne en op de hoek met de Fonteinstraat, de parapluwinkel van Geissier.De bakkerij van Clara Antonia en Emile Jacques was dus twee huizen verwijderd van de kruidenierswinkel van Engels.

 

 

 

 

De nummering rond de jaren 1900 was in Brussel heel verwarrend.Er werden voortdurend nieuwe huizen gebouwd, en men had daar niet altijd rekening meegehouden bij het nummeren van de huizen, zodat de nummering voortdurend veranderde.Bij aankomst van Emile en Clara in de bakkerij in de Henegouwenlaan had die huisnummer 164.In 1900 werd het nieuwe nummer 194 en in 1907 nummer 196.Soms kreeg een huis twee nummers omdat er een extra ingang was.Zo zien we op de postkaart dat de winkel van Heraly grenst aan die van Engels.Maar er is nog een nummer 188 tussen waar een bediende woont.Er was dan meestal een extra ingang.

 

 

Postkaart van dezelfde locatie rond 1902.De handschoenenwinkel naast Heraly is er nog niet.Héraly nam rond 1900 de papierwinkel over van Marchal.Alle gebouwen vanaf de Rue de Fontaine zijn dan nog maar een twintigtal jaar oud.Vanaf de andere hoek van de Fonteinstraat zie je het Zuidpaleis of 'Palais du Midi' opgetrokken tussen 1875 en 1880, om de commerciële activiteiten in dit deel van de laan te promoten.Er werd gevreesd dat de kopers anders niet tot het eind van de laan zouden wandelen.Op de benedenverdieping, maar ook binnenin was er plaats voor winkels en verkoopkraampjes.

 

 

 

 

 

Op bovengaande kaart kunnen we de exacte plaats van de winkel localiseren.Twee huizen voor de bakkerij zien we eerst het uitgangabord van Engels en daarnaast dat van Heraly.

 

Dezelfde locatie in de zomer van 2014

 

 

Huis met 'Monety Services' was de bakkerij van Clara Antonia Bettens en Emile Jacques.

 

 

 

 

 

 

 

 

Vier postkaarten op dezelfde locatie - genomen op of van het kruispunt van de Henegouwenlaan en de Zuidlaan.Ze tonen dat er ook op het einde van de Henegouwenlaan nog heel wat passage was en dat de bakkerij van Clara en Antonia naast hun vaste klanten ook op de klandizie van veel toevallige voorbijgangers kon rekenen.Waarschijnlijk leverden ze net als de bakkerij van Achille Olieu ook aan huis.

 

Clara Antonia Bettens is bij haar huwelijk met Emile Jacques in april 1898 al 42.Emile Jacques is negen jaar jonger.Hij is nu de stiefvader van Jean Benoit en Laure Devulder, de twee kinderen van Jean Baptiste De Vulder, maar hij zou waarschijnlijk ook graag nog kind van hemzelf hebben.Clara Antonia is ondanks haar leeftijd bereid het te proberen en ze is een viertal maand na het huwelijk in verwachting.Op 18 mei 1899 wordt in de Henegouwenlaan, Germaine Ludovica Joanna Emma geboren.

 

 

Net als haar zuster Joanna Barbara Bettens en Achhille Olieu brengen ze hun dochtertje naar een voedster.Ze kiezen voor Tienen, omdat daar familie woont van Emile.

 

 

Germaine Jacques overlijdt drie en een halve maand later op 5 september in het huis van Julien Pauwels in de Rue du Marais 36 in Tienen.Het is opmerkelijk dat veel van de pasgeboren kinderen die bij een voedster worden ondergebracht al na korte tijd overlijden.Ook de twee jongste kinderen van Achille Olieu en Joanna Barbara Bettens overlijden al vlug in de woning van hun voedster.Na het overlijden van hun dochtertje krijgen Joanna en Emile geen andere kinderen meer.

 

Clara, Emile en de twee kinderen De Vulder hebben regelmatig contact met de familie van Emile in Tienen.Die komen ongetwijfeld ook naar Brussel.Zo leert Jean Benoit Ernest ( die meestal de voornaam Ernest gebruikte) een nichtje van Emile, Florine Rimanque kennen.Ze is de dochter van Maria Joanna Jacques, de zuster van Emile en Joseph Albert Rimanque die zelf ook een bakkerij heeft in Tienen.Florine is 7 jaar jonger dan Ernest en ze worden verliefd.Ze huwen op 13 november 1911 in Tienen.

 

Ernest werkt al als bakker in Ixelles voor zijn huwelijk.Na het huwelijk neemt hij de bakkerij over van Dekeyser in de Kroonlaan 112-112a in Elsene.In tegenstelling tot de bakkerij van Clara en Emile bevindt deze zich in een laan met vooral residentiële huizen

 

 

Links: bakkerij van zijn moeder Clara Bettens - rechts bakkerij die hij overneemt in Elsene

 

 

 

De Kroonlaan in Elsene.De bakkerij bevond zich langs de rechterkant,ongeveer ter hoogte van het huis met de zonneluifel en zeven huizen verwijderd van het kruispunt met de Mouterijstraat.Midden links de Rue de l'Orge nu de Luikenaarsstraat.In 1923 verhuizen Ernest en Florine naar de hoek van deze straat met de Kroonlaan.Op dit adres is er nu nog altijd een bakkerij.

 

 

Almanach du Commerce 1912 - Links de bewoners in de Kroonlaan vanf de hoek met de Mouterijstraat.De Kroonlaan wordt vanaf midden jaren 1860 aangelegd.In 1889 staan er nog maar een 30tal gebouwen.Vooral na 1890 worden er burgerhuizen gebouwd.Tussen 1890 en 1890 alleen al ongeveer 100.Het huis met de bakkerij wordt gebouwd rond 1898.

 

 

Foto hierboven zomer 2014 - Nu Les Delices du Germoir was vanaf 1911 tot 1923 de eerste bakkerij van Ernest Devulder en Florien Rimanque.

 

In 1923 verhuizen Ernest en Florine dus schuin naar de overkant waar ze een grotere bakkerij kunnen openhouden.Rond 1910-1911 laat drukker Verlinden een postkaart maken van de straat en zijn winkel.

 

 

In het midden zien we het hoekgebouw waar Ernest en Florine in 1923 hun nieuwe bakkerij openen.Op de kaart is het hoekgebouw nog de Distillerie 'La Couronne' van Van Straelen en André.Ze vertrekken rond 1922.

 

Op de kaart van rechts naar links met huisnummers 1910

 

93-De drukkerij van P.Verlinden en zijn moeder Willocq

95-Daarnaast een deur met de ingang voor het echtpaar Bruyninck en E. Ginion
97-Verfwinkel van  J. Vanden Eynde
99-101-Café-brasserie de la Couronne van T. Van Volsem

daarnaast de ingang van de dan nog smalle Brouwerijstraat - Een aantal van de huizen rechts van de Brouwerijstraat worden later afgebroken om de ingang van de straat te verbreden.

103-Naai-en stoffenwinkel van Calendret

de huizen daarnasst zijn niet meer zichtbaar omdat de straat er breder is

105-Patisseriewinkel van Theys

107-Café-restaurant 'Distilleriede Chapelet' van Van Cutsem

daarnaast de Rue de l' Orge - nu de Luikenaarstraat

109-Distillerie La Couronne ( vanaf 1923 bakkerij van Ernest Devulder - alle huizen langs deze kant zijn dan al hernummerd)

 

 

 

 

 

 Zelfde locatie rond 1911 en 2014.Op de benedenverdieping is er nog altijd een artisanale bakkerij.

 

 

 

 

Ernest en Florine houden de bakkerij open tot rond 1933.Ze zijn dan 54 en 47 en gaan rentenieren..

 

In de Henegouwenlaan houden Clara Antonia Bettens en Emile Jacques de bakkerij open tot rond 1919.Ondertussen is dochter Laure De Vulder op 15 november 1911 gehuwd met Jean François van Malderen.Laure is de kleindochter van Laurentius Bettens en Jean François de kleinzoon van Maria Theresia Bettens, de zuster van Laurentius.

 

Zijn vader Jean Baptiste Van Malderen is op 21 mei 1884 in Meise gehuwd met Maria Josepha Verrycken.Jean Baptiste is net als zijn vader Amandus bakker en  neemt na zijn huwelijk met Laure de bakkerij over van J.Martens in de Vleurgatsesteenweg 116 in Elsene.Onmiddellijk na de opening komt Joanna Rosalia Bettens naar de bakkerij om haar neef Jean Baptiste en Maria Josepha te helpen als verkoopster.Zij is de jongste van de Bettens zusters, en werkt op dat ogenblik in de bakkerij van haar oudere zus Marie Louise en schoonbroer Laurent Krokaert, in de Kleine Karmelietenstraat in Brussel.Ze blijft in de bakkerij van Jean Baptiste tot eind juli 1885 en vertrekt dan terug naar haar zus in Brussel (meer over Marie Louise en Joanna Rosalia in volgende berichten).

 

 

 

 

De Vleurgatsesteenweg rond 1905 in de richting van Ukkel, aan de kruising met de Louizalaan.De bakkerij van Jean Baptiste Van Malderen bevond zich langs de linkerkant 3 huizen voor dit kruispunt (niet ver van waar de fotograaf dus stond).Op de hoek rechts zien we het grote 'Café de l' Avenue' van Jean Mertens.Voorbij het kruispunt loopt de Vleurgatsesteenweg verder tot aan de Waterloosesteenweg.Naast de twee vensters van het Café de l' Avenue die uitgeven op de Vleurgatsesteenweg zien we de winkel van Deruette, die papierwaren, tabak en sigaren verkocht en ook uitgever was van deze postkaart.Onderaan rechts op de kaart was juist buiten beeld de charcuterie van De Keyser.De persoon die naar de fotograaf kijkt is waarschijnlijk een werknemer van de charcuterie.Naast deze charcuterie kochten Achille Olieu en Joanna Bettens een winkel die later geërfd wordt door hun dochter Rachel.

 

In de Vleurgatsesteenweg wonen in die periode naast de handelaars vooral veel renteniers, eigenaars, dokters, advocaten enz..De bakkerij bevindt zich dus in een welstellende buurt en de klandizie bestaat dus vooral uit de kleine burgerij.Jean Baptiste doet er dan ook goede zaken.In 1885 heeft de bakkerij het huisnummer 116.In 1890 verandert dit in 126.Rond 1910 verhuist de bakkerij naar het pand ernaast in nummer 124, vier huizen voor het kruispunt met de Louizalaan.Het huis staat er nu nog.De 3 panden ernaast werden ondertussen afgebroken en vervangen door flatgebouwen met kantoorruimte.

 

 

 

 

 

Jean Baptiste van Malderen houdt zijn bakkerij open tot 1921.Hij is dan 64 en laat zijn winkel over aan A.Rahier.

 

 

Na hun huwelijk werken Jean François Van Malderen en Laure Devulder mee in de bakkerij van haar moeder Clara Bettens in de Henegouwenlaan.Na WOI nemen ze de bakkerij over.De naam van de laan is dan veranderd in Maurice Lemonnier, als eerbetoon aan Maurice Lemonnier, waarnemend burgemeester van Brussel tijdens WOI tot hij gearresteerd en weggevoerd werd door de Duitsers.In oktober werd 1919 werd hij vrijgelaten.

 

De bakkerij heeft dan al sedert 1907 huisnummer 196.

 

De Maurice Lemonnierlaan en de bakkerij na 1922.Rond dat jaar neemt de in 1898 opgerichte Crédit Anversois de gebouwen in van het voormalige Hôtel de la Terrasse.Jean Baptiste Van Malderen wordt nog tot in 1939 vermeld als bakker op hetzelfde adres.Na WOII is er een apothekerij in nummer 196.Alle bakkerijen van de tak van Joanna en Claar Antonia Bettens zijn dan overgelaten of verdwenen.

 

In het volgende blogbericht volgen we Maria Ludovica Bettens  nog een schoonzuster van Achille Prosper Olieu, die huwt met een bakker.