In het blogbericht 'Bakkers in Brussel' maakten we ook kennis met Achille Laurent Olieu, de zoon van Achille Prosper, die na de Tweede Wereldoorlog, de bakkerij in de Bolwerklaan 21, overneemt van zijn vader.We zagen ook hoe hij gepassioneerd was door vliegen en vliegtuigen in de pionierstijd van de luchtvaart.Deze passie zou wel eens gegroeid kunnen zijn na het huwelijk van zijn (half) nicht Marie-Hélène Spreutels.
Eerst een flash-back.Eind mei 1889 overlijdt Denis Olieu, de eerste uitbater van de bakkerij op 33 jarige leeftijd.Zijn 12 jaar jongere broer Achille komt daarna naar Brussel om de bakkerij over te nemen.Elisa Mestdag de weduwe van Denis huwt eind 1890 met de 9 jaar jongere ondernemer Jean François Spreutels.Na het huwelijk gaan ze in Schaarbeek wonen in de Rue des Palais 125.Emma heeft bij haar huwelijk een dochtertje van 6 jaar, Anna Elise Olieu.Twee andere dochtertjes van haar en Denis Olieu zijn op 2- en 3-jarige leeftijd overleden en één werd levensloos geboren.
Op dinsdag 7 juli 1891 wordt Marie Hélène Spreutels geboren in de Rue des Palais.Opnieuw een dochter dus voor Emma.Jules Mestdag, de 4 jaar jongere broer van Emma, die na haar huwelijk met Denis Olieu,ook naar Brussel is gekomen om mee te werken in de bakkerij, gaat samen met zijn schoonbroer de geboorte aan te geven.
In de loop van 1892 verhuizen ze naar de Rue de Quinaux 15 in Schaarbeek.Daar wordt op 10 augustus 1893 opnieuw een dochter geboren, Rachel Elise (9 maand later geeft Achille Olieu, de schoonbroer van Emma, ook de voornaam Rachel aan zijn dochter).In 1894 verhuist de familie opnieuw, nu naar Nieuwpoort-Bad, dat dan nog deel uitmaakt van Oostduinkerke (het zal pas in 1949 bij Nieuwpoort gevoegd worden).De badplaats bestaat dan nog maar 30 jaar en er is nog veel werk voor een ondernemer zoals Jena François Spreutels.Daar krijgt Emma Mestdag, ondertussen 38, na 6 dochters eindelijk een zoon.Hij krijgt de voornamen Georges André François.
De familie blijft ongeveer 8 jaar in Nieuwpoort-Bad.In 1902 verhuizen ze weer, nu naar de Rue Prévot in Ixelles.Lang wonen ze daar niet, want op 15 juli 1903 gaan ze in de Sint-Anna dreef 30,wonen in Laken, dat dan nog een onafhankelijke gemeente is.De mooie Sint-Anna dreef loopt evenwijdig met park van Laken..Het nummer 30 bevindt zich in 1903 naast het café-restaurant 'Beau Séjour'.Jean François Spreutels werkt nu als bediende.
Het begin van de Sint-Annadreef rond 1905.Links een paal met naambordje van het Café-Restaurant 'Au Ville du Beau Séjour' waar Emma en Jean-François naast woonden.Rechts een bordje van 'Hôtel de l'Acacialaan' (zie kaart hieronder)
Achille Prosper Olieu gaat in die periode ongetwijfeld samen met zijn vrouw Joanna Bettens en zijn 2 kinderen, zijn schoonzuster Emma Mestdag en nichtje Anna Elise Olieu, die ondertussen 20 is opzoeken.Achille Laurent is in 1904, 13 en zijn zus Rachel 10.Ze kunnen er op zondag lange, rustige wandelingen maken.Joanna Bettens herinnert zich misschien de omgeving wanneer ze na het overlijden van Achille in 1926, aan de andere kant van het Park van Laken gaat wonen.
Maar het geluk wordt weer verstoord.In november 1906 is Emma Mestdag op bezoek bij familie in Kortrijk.Ze overlijdt daar op maandag 12 november om 1.30 's nachts in de Stasegemstraat.Ze is dan pas 48.Haar man en haar schoonbroer Achille Olieu, zijn ook in Kortrijk bij het overlijden, of komen later van Brussel naar Kortrijk.In ieder geval gaan zij samen het overlijden aangeven in het gemeentehuis van Kortrijk.
Anna Elise Olieu is ondertussen 22.Marie Hélène Spreutels is 15, Rachel Elise 13 en Georges André 10.Ze blijven volgens het bevolkingsregister van Laken in de Sint-Anna Dreef wonen tot 1912.Op 13 februari 1913 worden ze uit het register geschrapt en er wordt genoteerd dat ze al zeker een jaar voordien vertrokken zijn naar een onbekend adres.Ze hebben dus geen melding gemaakt van hun verhuizing in Laken.
Waarschijnlijk zijn ze terug naar Oostduinkerke, want op vrijdag 6 oktober 1911 huwt de 20-jarige Marie Hélène Spreutels daar met de 8 jaar oudere, Edouard Eugène Joseph Ghislain Debongnie, in 1883 geboren in Tourcoing.Zijn beide ouders zijn in België geboren.Vader Alphonse Henri Fortuné Debongnie in Doornik en moeder Maria Amelie Désirée Blariaux in Beaumont.
En daarmee zijn we eindelijk bij de passie van Achille Olieu beland, vliegtuigen en luchtvaart.Edouard Debongnie, die huwt met de (half-)nicht van Achille is namelijk ingenieur en heeft een passie voor vliegtuigen.Edouard wordt in 1883 geboren in Tourcoing.Zijn vader Alphonse Henri Fortuné is geboren in Doornik in een welgestelde handelaarsfamilie.Edouard studeert voor ingenieur maar is ook een liefhebber van wielrennen.In 1905 wint hij in Frankrijk het 'Nationaal kampioenschap voor sprint op de baan' bij de amateurs, en hij wordt in datzelfde jaar ook 3de in het Wereldkampioenshap sprint voor amateurs.
 |
Foto EdouardEugène Debongnie gesigneerd op 4 okrober 1905
|
Maar Edouard heeft dus nog een andere passie, namelijk vliegtuigen.De luchtvaart staat nog in zijn kinderschoenen en Edouard die ingenieur is droomt ervan zelf een vliegtuig te ontwerpen.In Doornik behoort de familie Debongnie waarschijnlijk tot de kennissenkring van de adelijke familie Crombez.
Henri Louis Crombez, vanaf 1900 burgemeester van Taintignies, een negental kilometer van Doornik
hoort van de plannen van Edouard Debongnie.Henri heeft in 1902 de eigendommen geërfd van zijn oom, baron en grootgrondbezitter Benjamin Henri Crombez, de stichter van Nieuwpoort-Bad in juli 1864.Henri Louis die in een kasteel woont in Taintignies brengt zijn vakanties door in zijn villa in Nieuwpoort-Bad.
Ze spreken af dat Edouard Debongnie naar Nieuwpoort-Bad komt, waar Henri Crombez hem zal helpen.In 1908 verblijft Edouard in het hotel du Phare.
Henri Crombez zorgt ervoor dat hij vanaf januari 1909 de gebouwen van de oude gasfabriek 'Gazomètre' als werkplaats kan gebruiken om daar aan een eigen vliegtuig te sleutelen.In 1910 vatten ze samen het plan op om een vliegtuigfabriek op te richten.Dit worden de 'Etablissements Debongnie' in de Kinderlaan in de wijk Groenendijk dicht bij het strand van Nieuwpoort-Bad.
In de periode dat Edouard Debongnie een vliegtuig bouwt, is Henri Benjamin Crombez, de zoon van Henri, 16 jaar.Van 5 tot 14 september 1909 gaat in Doornik 'La Semaine d' Aviation de Tournai' door.Edouard Debognie gaat ernaartoe met zijn toestel om te testen maar stijgt uiteindelijk niet op.Hij laat zijn nieuwe ééndekker wel proefdraaien.Op 13 september stijgt de Franse piloot Louis Paulhan op voor een vlucht die meetelt voor de prijs Crombez.Hij landt niet ver van het kasteel van Henri Crombez, waarna de vrouw en zoon van Henri een luchtdoop krijgen.Voor Henri jr. is het daarna een uitgemaakte zaak.Hij wil piloot worden.
Links: Uit Le Journal du Luxembourg 12/09/1909
In Nieuwpoort blijft Henri jr. aandringen bij Edouard Debongnie om een testvlucht te maken.Bij de eerste vlucht maakt het vliegtuig een sprong van 3 meter hoog en valt dan omgekeerd nee.De jonge Henri komt er gelukkig met de schrik vanaf.In 1910 stemt zijn vader toe dat hij in Kiewit vlieglessen gaat volgen bij ridder Jules de Laminne.Op 18 oktober behaalt de 17 jarige Henri in Etampes in Frankrijk na de drie verplichte vliegproeven zijn brevet.Zijn trotse vader koopt daarna zijn eerste (tweedehands) vliegtuig.
Ondertussen blijft Edouard Debongnie zijn 'eendekker' vliegtuig testen, onder andere op het strand van Nieuwpoort-Bad.Henri Crombez jr.maakt nu verschillende keren een geslaagde testvlucht met het vliegtuig van Edouard.Hij vertrekt er ook voor vluchten met zijn eigen toestel.Hij zal de volgende jaren furore maken als piloot.Er komen ondertusse ook militairen vliegles volgen in Nieuwpoort-Bad.
 |
De 'monoplan' of ééndekker van Edouard Debongnie op het strand van Nieuwpoort-Bad in 1912
|
Er landen ondertussen ook andere vleigtuigen op het terrein in de Groenendijk wijk.Men spreekt in de kranten al van het vliegveld van Groenendijk.
 |
La Dernière Heure 12/09/1911
|
Op 6 oktober 1911 huwt Edouard Debongnie dus met Marie Hélène Spreutels, de dochter van Emma Mestdag.Het is mogelijk dat de familie Olieu uit Brussel die ook een villa heeft aan de kust in Knokke, de familie Spreutels en nu dus ook Edouard Debongnie komt bezoeken in Nieuwpoort-Bad.Achille Laurent is nu 18 en de verhalen van Edouard over vliegtuigen en luchtvaart zijn voor hem ongetwijfeld spannend.De loods van Edouard is vlakbij.Ze kunnen er de vliegtuigen gaan bekijken, en ze zien opstijgen en landen op het strand.Terug in Brussel kan hij ook alle luvhtvaartnieuws volgen in de kranten.
 |
| Het vliegtuig van Edouard Debongnie op het nabijgelegen strand van Koksijde |
 |
De Vooruit 31/05/1912
|
 |
Journal de Bruxelles 21/04/1912
|
 |
Journal de Bruxelles 22/05/1912
|
In 1913 besluit Edouard echter om te stoppen met het bouwen van vliegtuigen, en hij verhuist in september van dat jaar met Marie Hélène Spreutels en hun dochtertje Helena Marie naar Sint-Agatha-Berchem.In 1910 heeft de Belgische Aéro club een vliegveld en vliegschool geopend nabij het station van Sint-Agatha-Berchem.Het ligt grotendeels op het grondgebied van Zellik en Groot-Bijgaarden, maar wegens de nabijheid van het station krijgt het de naam van Sint-Agatha-Berchem.De officiële opening vindt plaats op 11 mei 1911 en op 11 juni huldigt Koning Albert I het vliegveld in.Henri Crombez landt en vertrekt regelmatig op en van het vliegveld.
 |
De Vooruit 05/12/1912
|
Ter promotie van de Wereldtentoonstelling in Gent in 1913 vliegt Henri Crombez van 1 mei tot 25 augustus dagelijks van Sint-Denijs-Westrem naar verschillende steden om post te leveren.De eerste vlucht op 1 mei gaat van Gent naar het vliegveld in Sint-Agatha-Berchem.Dit is het begin van de luchtpostdienst in België.
 |
Het Volk 20/06/1913
|
Edouard Debongnie en Marie Hélène Spreutels nemen hun intrek in een villa langs de Gentsesteenweg niet ver van het vliegveld.Edouard werkt er waarschijnlijk ook.
Achille Olieu in 1913, 22 woont dan al een tweetal jaar met zijn ouders en zus in de Bolwerklaan 21 in Sint-Joost-ten-Noode.Hij woont nu maar een zestal km van Marie Hélène Spreutels en Edouard Debongnie.Hij gaat er ongetwijfeld regelmatig op bezoek om samen met Edouard het nabijgelegen vliegveld te bezoeken en de vliegtuigen te bekijken.Ze kunnen er ook de jonge Henri Crombez en intussen goeie vriend van Edouard ontmoeten.
In 1914 vertrekt Achille Olieu als vrijwilliger naar het front.Henri Crombez vervult dan sedert 1 oktober 1913 zijn legerdienst bij de 'Compagnie des Aviateurs'.Bij de uitbraak van de Eerste Wereldoorlog krijgt hij de leiing over het 'Smaldeel van de Eenzitters' , dat bestaat uit burgerpiloten die zich vrijwillig met hun vliegtuig hebben aangeboden om het Vaderland te helpen in de oorlog.Na de oorlog begint koning Albert I zich ook met het vliegtuig te verplaatsen en hij kiest verschillende keren voor Henri Crombez als piloot.
Achille ziet de eerste jaren aan het front de verkenningsvliegtuigen overvliegen.Later in de oorlog nemen er ook gevechtsvliegtuigen deel.Hoewel het natuurlijk oorlog is moeten deze eerste vliegtuigen fascinerend zijn.Na de oorlog is hij zo nog meer gepassioneerd door vliegtuigen en luchtvaart.Hij blijft ongetwijfeld contact houden met zijn nicht en haar man Edouard.In 1928 verhuizen Marie Hélène en Edouard naar de Koekelberglaan in Sint-Agatha-Berchem.Ze wonen later ook nog in Sint-Lambrechts-Woluwe, Ixelles en Brussel.Marie Hélène Spreutels overlijdt in 1953.Edouard Debongnie huwt drie jaar later in 1956 opnieuw met Germaine Eustace, maar hij overlijdt al hetzelfde jaar.Op 13 april 2014 wordt in Oostduinkerke een plein naar hem vernoemd: het Edouard Debongnieplein.
Achille Olieu groeit dus op tijdens de pioniersjaren van de luchtvaart.Het is een spannende tijd, nieuwe vliegtuigen worden ontwikkeld, proefvluchten, ongevallen.Menigtes gaan bij een vliegshow of een geslaagde landing soms volledig uit hun dak en dragen de piloten als helden rond op hun schouders.Dit werkt ongetwijfeld ook aanstekelijk op Achille.Zijn nicht is gehuwd met een vliegtuigbouwer die ook gepassioneerd is door luchtvaart en een goede vriend is van één van de beste jonge piloten in die periode.Zoals we gezien hebben in het bericht 'Bakkers in Brussel' gaat het voor Achille Olieuen zijn medepassagiers bijna verkeerd tijdens een vlucht eind 1929.Maar dit vermindert zijn enthousiasme niet.Zijn dochter Simonne werkt van eind 1946 tot 1955 als air-hostess voor Sabena.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten